Προτάσεις εξ αποστάσεως διδασκαλίας 1-30

• Γνωρίζω ότι αρκετοί συνάδελφοι -ανεξάρτητα από τον σχεδιασμό της Πολιτείας- έχουν ήδη ξεκινήσει δειλά δειλά κάποιες δράσεις με τη συνδρομή πάντα του διαδικτύου και των ΤΠΕ. Κρατώντας πάντα στον νου μας σχετικούς περιορισμούς (ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, αδυναμία πρόσβασης για όλους τους μαθητές, έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού ειδικά σχεδιασμένου για εξ αποστάσεως εκπαίδευση, δυνατότητες διαδικτύου που αν συνεχίσει να φορτώνεται με υλικό καθημερινά κάποια στιγμή θα “πέσει” και αυτό από τον κορονοϊό κλπ), μοιράζομαι μαζί σας κάποιες ιδέες/σκέψεις:
• τα email των μαθητών μας λίγο πολύ τα έχουμε όλοι (ή των γονιών τους). Μπορούμε για αρχή να στείλουμε ένα μήνυμα στους μαθητές μας (στέλνοντας ευχές, συμβουλές, σκέψεις μας). Στο μήνυμα αυτό μπορούμε να προτρέπουμε τα παιδιά να μας απαντήσουν με τις δικές τους σκέψεις ή συναισθήματα για όσα βιώνουν. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει έναν διαδικτυακό διάλογο. Είναι σημαντικό να είναι ένα μήνυμα με αγάπη, κατανόηση και συναίσθημα (θα ήταν για παράδειγμα καλό να μοιραστούμε προσωπικές μας ιστορίες, να τολμήσουμε να μιλήσουμε στα παιδιά για τους δικούς μας φόβους/προσέχοντας πάντα να μην τα τρομοκρατήσουμε, να τους στείλουμε μια φωτογραφία μας από το σπίτι μας κλπ). Επίσης να μην είναι ένα μήνυμα “σεντόνι”, καλύτερα να τους στείλουμε περισσότερα μηνύματα (τα παιδιά σιχαίνονται να διαβάζουν με τις ώρες κατεβατά στο διαδίκτυο)
• -μπορούμε να ορίσουμε κάποια διαδικτυακά ραντεβού μας με τους μαθητές μας (π.χ. ότι δύο φορές την εβδομάδα, Τρίτη και Πέμπτη, θα επικοινωνούμε μαζί τους, οπότε θα ήταν καλό να βλέπουν τα μηνύματά τους μετά τις 11 το πρωί). Σε αυτά τα μηνύματα μπορούμε να στέλνουμε στους μαθητές μας μια εκπαιδευτική πρόταση. Υπενθυμίζω ότι αυτό που κάνουμε δεν είναι τυπική διδασκαλία ούτε προφανώς είναι ζητούμενο να θυμίζει το κλασικό μάθημα. Αυτά τα διδακτικά “κεντρίσματα” προς τους μαθητές μας μπορεί να είναι ένας ενδιαφέρον ιστότοπος, ένα βίντεο (ενημερωτικό ή διασκεδαστικό) στο youtube, ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι ή μια πιο εκπαιδευτική πρόταση (π.χ. δείτε κάτι και μετά γράψτε μου …, διαβάστε ένα διήγημα και μετά ζωγραφίστε μου… φωτογραφίστε το με το κινητό του γονιού σας και στείλτε το μου, κάντε αυτό το απλό πείραμα και στείλτε μου σε μια παράγραφο τα αποτελέσματα, συμπληρώστε το επισυναπτόμενο φύλλο εργασίας και στείλτε το μου, δείτε το ακόλουθο βιντεομάθημα και απαντήστε σε δύο ερωτήματα κλπ)
• -Θυμίζουμε πάντα στα παιδιά ότι συμμετέχουν εφόσον το επιθυμούν, εφόσον το εγκρίνουν οι γονείς τους και ότι όλο αυτό δεν είναι μάθημα, δε θα αξιολογηθούν γι’ αυτό και γίνεται για να κρατήσουν μια στοιχειώδη επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα αλλά και τη μαθησιακή (με την ευρύτερη έννοια) διαδικασία
• -Μην ξεκινήσετε με εκπαιδευτικό υλικό και απαιτήσεις, αλλά με διασκεδαστικές ιδέες, τραγούδια, ταινίες μικρού μήκους και παιχνίδια. Αν τα παραπάνω είναι προσεκτικά επιλεγμένα, ούτως ή άλλως η εκπαιδευτική διάσταση λειτουργεί στο παρασκήνιο…
• Κατά τα άλλα, θα συνεχίσω να σας στέλνω κάθε μέρα και μια άλλη ιδέα ή πρόταση…

Η πρόταση αυτή αφορά στην αγαπημένη συγγραφέα μικρών και μεγάλων, Άλκη Ζέη, που πριν λίγες μέρες έφυγε από τη ζωή.

Αφόρμηση για τη δράση μπορεί να είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου της ή ενός διηγήματός της

(για παράδειγμα «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»)

Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (Άλκη Ζέη) 📢

ή το «Συσσίτιο»

http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=141&cat_id=5

ή «Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια»

http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=139&cat_id=5

ή «Ένας δάσκαλος φέρνει την άνοιξη»

Η Άλκη Ζέη σταμάτησε … ( “Ένας δάσκαλος φέρνει την Άνοιξη…” – Μικρό διήγημα της Άλκης Ζέη )

ή η παρακολούθηση μιας συνέντευξής της

Με αφορμή αυτά που θα διαβάσουν ή θα δουν οι μαθητές μπορούν:

Α. Να επισκεφτούν την επίσημη σελίδα της Άλκης Ζέη (http://www.alkizei.com/) και να φτιάξουν μια πολυμεσική παρουσίαση για τη ζωή της

Β. Να γράψουν μια φανταστική συνέντευξη από την Άλκη Ζέη

Γ. Να γράψουν το βιογραφικό της σημείωμα (για να βοηθήσουμε τους μαθητές μας, τους λέμε ότι το βιογραφικό σημείωμα είναι ένα ιδιαίτερο κειμενικό είδος το οποίο αποτελείται από τέσσερα μέρη: 1)Τόπος, χρονολογία γέννησης, οικογένεια, παιδική ηλικία, 2)Σπουδές, πρώτη επαφή με το γράψιμο, έργα, 3)Προσωπικότητα, ως άνθρωπος και ως συγγραφέας, 4)Κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον που να φορά τη συγγραφέα)

Δ. Να διαβάσουν κριτικά κείμενα για την Άλκη Ζέη, στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/literature_history/search.html?details=31

Ε. Να παρακολουθήσουν όλα τα επεισόδια του παιδικού σήριαλ της ΕΡΤ «Το καπλάνι της Βιτρίνας» (https://www.youtube.com/watch?v=PGLBs0UO93Q&list=PL8Pra97AUsbtwTa5gYfHxzGJBt5PYEpZe) που βασίστηκε στο ομώνυμο έργο της Άλκης Ζέη.

Εδώ και λίγες μέρες οι Έλληνες πολίτες –ανεξαρτήτου ηλικίας- δεν μπορούν να δουν θέατρο λόγω των περιορισμών για την πανδημία. Έτσι, πριν λίγες ημέρες, στις 27 Μαρτίου, η παγκόσμια ημέρα θεάτρου γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της με κλειστές τις θεατρικές αίθουσες, σχεδόν σε όλον τον κόσμο.

Μία ακόμη πρόταση θα ήταν να δουν οι μαθητές θεατρικές παραστάσεις στο σπίτι τους μέσα από τον υπολογιστή τους. Είναι μάλιστα μια δραστηριότητα στην οποία θα μπορούσαν να συμμετάσχουν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.

Οι μαθητές μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της ΕΡΤ όπου είναι αναρτημένες οι θεατρικές παραστάσεις από το γνωστό «Θέατρο της Δευτέρας»

https://webtv.ert.gr/category/ekpompes2013-2015/theatro-deyteras/

και να επιλέξουν μια παράσταση για να την παρακολουθήσουν.

Ακόμη, στην ιστοσελίδα του ΔΗΠΕΘΕ Σερρών

https://dipetheserron.gr/ex-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B5%CF%89%CF%82/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF-on-demand

μπορούν να παρακολουθήσουν τρεις παιδικές θεατρικές παραστάσεις :

-Με τα παραμύθια των Γκριμ

-Σέρλοκ Χολμς, ο φύλακας των αρχαίων σπόρων

-Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες

Και την παιδική παράσταση Όλιβερ Τουίστ από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν»

Τον Πήτερ Παν από την Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας

Μετά την παρακολούθηση της παράστασης, μπορούμε να προτείνουμε στους μαθητές μας να μας στείλουν ένα είδος ανατροφοδότησης για όσα είδαν:

Συγκεκριμένα, να σχολιάσουνε, να γράψουνε, να ζωγραφίζουνε ό,τι τους άρεσε και ό,τι δεν τους άρεσε στην παράσταση που παρακολούθησαν. Οι δημιουργίες τους μπορεί να είναι:

-περιγραφικά κείμενα (με λίγα λόγια η υπόθεση του έργου)

-επιχειρηματολογικά κείμενα (Τι μου  άρεσε, τι δεν μου άρεσε και γιατί. Ενδεικτικά ερωτήματα: Μας άρεσε το έργο και γιατί;   Ανταποκρίθηκαν οι ηθοποιοί στις απαιτήσεις των ρόλων της παράστασης; Ταίριαζε το σκηνικό με το κείμενο της παράστασης; Πώς σας φάνηκαν τα κοστούμια των ηθοποιών της παράστασης; Τι σας άρεσε περισσότερο στην παράσταση που είδατε; Θα θέλατε να την ξαναδείτε; Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ήρωας; Θα δίνατε ένα διαφορετικό τέλος στην παράσταση; Είναι ίδια εμπειρία να παρακολουθείς από το διαδίκτυο μια θεατρική παράσταση; Τι σας έλειψε σε αυτή την ιδιόμορφη παρακολούθηση;)

-άρθρο στην ψηφιακή εφημερίδα του σχολείου (που αυτές τις μέρες είναι μια εξαιρετική λύση για την ανάρτηση των κειμένων των μαθητών)

-ανάρτηση στην ιστοσελίδα του σχολείου

– ζωγραφιές

-την αφίσα της παράστασης

Υπάρχουν όμως και θεατρικές παραστάσεις που θα μπορούσαμε να προτείνουμε στους γονείς των μαθητών μας. Ενδεικτικά:

-Κάποιες που θα μπορούσαν να δουν μαζί με τα παιδιά τους (για παράδειγμα μεταφορές γνωστών κινηματογραφικών επιτυχιών:

Μια τρελή τρελή Σαραντάρα (https://www.youtube.com/watch?v=Nhq1XT2YmYU)

Χτυποκάρδια στο Θρανίο, 2019 (https://www.youtube.com/watch?v=8wz6qVxA6Ig)

Η γυναίκα μου τρελάθηκε (https://www.youtube.com/watch?v=SWuBXPUbOdw)

Και άλλες που απευθύνονται κυρίως στους γονείς:

– Παλαιότερες παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου είναι διαθέσιμες για online παρακολούθηση στο πλούσιο ψηφιοποιημένο αρχείο του (http://www.nt-archive.gr/) όπως η «Ωραία Κοιμωμένη» και ο «Τσάρος με τη μακριά γενειάδα» της Κάρμεν Ρουγγέρη, ο «Γύρος του Κόσμου σε 80 ημέρες» της Μαριάννας Τόλη και το «Δον Κιχώτης» του Σταύρου Τσακίρη.

Μεταξύ άλλων το κοινό, μπορεί να δει: τους «Βρυκόλακες» του Ίψεν σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου (1997) με τους Ελένη Χατζηαργύρη και Χρήστο Πάρλα (http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=610)  τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ (2005) σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου με τη Λυδία Κονιόρδου (http://www.nt-archive.gr/playDetails.aspx?playID=329)  και την « Έντα Γκάμπλερ» του Ίψεν σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη (2004) με την Φιλαρέτη Κομνηνού (http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=95#videos).

Ακόμη, στο YouTube είναι διαθέσιμο το «Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη (2006), με τους Μάνια Παπαδημητρίου, Γιάννο Περλέγκα, και Κωνσταντίνο Παπαχρόνη (https://www.youtube.com/watch?v=GnrjzH3_ZJo).

– Με τη «Μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, ξεκίνησε στις 24 Μαρτίου, η online παρουσίαση παραστάσεων από την εικοσαετή διαδρομή του θεάτρου Πορεία, μέσα από την ιστοσελίδα www.poreiatheatre.com   εντελώς δωρεάν.

Δώδεκα είναι συνολικά οι παραστάσεις που θα προβληθούν και κάθε ημέρα είναι διαθέσιμη, από τις 10:00 το πρωί έως τις 10:00 το πρωί της επόμενης ημέρας, μία διαφορετική παράσταση από το αρχείο του θεάτρου. Επιπλέον, θα είναι ελεύθερη η πρόσβαση και στα προγράμματα των παραστάσεων αυτών, τα περισσότερα εκ των οποίων περιέχουν και το κείμενο της παράστασης.

– Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, το Θέατρο Σταθμός, δίνει τη δυνατότητα στους θεατρόφιλους να παρακολουθήσουν στην ιστοσελίδα του https://stathmostheatro.gr/,  για επτά ημέρες και χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση, δύο από τις μεγαλύτερές του επιτυχίες. Πρόκειται για τις παραστάσεις «Ο Ουρανός και… το Παντελόνι του», των Λούλα Αναγνωστάκη – Ιάκωβου Καμπανέλλη, με τους Νένα Μεντή και Χρήστο Χατζηπαναγιώτη και «Ο ήχος του όπλου», της Λούλας Αναγνωστάκη, με τους Πέγκυ Σταθακοπούλου, Τζένη Σκαρλάτου, Σταύρο Μερμήγκη, Βασιλική Τρουφάκου, Αγησίλαο Μικελάτο και Κώστα Νικούλι.

– Ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) προσφέρει δωρεάν online παρακολούθηση τις τρεις οπερέτες που ανέβηκαν στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» κατά τις καλλιτεχνικές περιόδους 2018 – ’19 και 2019 – ’20, στηρίζοντας την εκστρατεία «Μένουμε Σπίτι». Μέσα από την ιστοσελίδα www.opanda.gr μπορεί το κοινό να απολαύσει δωρεάν τις οπερέτες: «Η Εύθυμη Χήρα» του Φραντς Λέχαρ, «Η Ωραία Ελένη» και «Ο Ορφέας στον ‘Αδη» του Ζακ Όφενμπαχ σε σκηνοθεσία Ισίδωρου Σιδέρη.

– Μία από τις πιο καινοτόμες λυρικές σκηνές της Ευρώπης, η Εθνική Όπερα των Βρυξελλών (La Monnaie), ύστερα από υποχρεωτικό κλείσιμο λόγω του κοροναϊού, αποφάσισε να διαθέσει online, έως τις 19 Απριλίου 2020, μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες παραγωγές της των τελευταίων ετών, στο πλαίσιο της καινούριας διαδικτυακής της «εικονικής σεζόν».

Ανάμεσά τους και τη δημοφιλή όπερα του Βέρντι, «Aida», σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, η οποία είχε ανέβει στη σκηνή της το 2017, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές (https://www.lamonnaie.be/en/streaming/1679-aida).

– Από τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις τις περσινής χρονιάς, ο «Θείος Βάνιας» σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγγανάρη, είναι πλέον διαθέσιμη στο YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=cPPw7UxH7_4). Παίζουν: Ανθή Ευστρατιάδου, Παναγιώτης Καλαντζόπουλος, Σύρμω Κεκέ, Κώστας Κουτσολέλος, Μαρία Μαγκανάρη, Υβόννη Μαλτέζου, Δημήτρης Ντάσκας, Γιωργής Τσαμπουράκης.

– Διαθέσιμη είναι η πρώτη δουλειά της ομάδας ΠΥΡ (Αργύρης Ξάφης, Ιώ Βουλγαράκη, Δέσποινα Κούρτη) «Γλέντι στον καιρό της πανούκλας» του Αλεξάντρ Πούσκιν, που είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Βυρσοδεψείο τον Ιανουάριο του 2013 (https://www.youtube.com/watch?v=FRgUENOuZGU),  καθώς και η παράσταση «’Αφιξις» της ομάδας ΠΥΡ, η οποία παρουσιάστηκε στη Μικρή Επίδαυρο το 2017 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου (https://www.youtube.com/watch?v=A2Km_5aVeIE).

– «Ένας καλός λόγος» υπάρχει για να δείτε την παράσταση του Αργύρη Πανταζάρα που είχε παρουσιαστεί στο Θέατρο οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής το 2018, έναν αμείλικτο μονόλογο βασισμένο σε κείμενα των Φίοντορ Ντοστογιέφσκι και Βασλάβ Νιζίνσκι, σε σκηνοθεσία του ίδιου και της Ελίνας Μαντίδη (https://vimeo.com/313173495?fbclid=IwAR0teDdkZ-ZX3VfUlAUXJTU5qtcUu9Nix_Gu627X_YpOKrJ0zSYNVAzesHw).

Μπορούμε να κλείσουμε με την ιστορία/μήνυμα του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας του Θεάτρου (που είναι η ετήσια γιορτή της θεατρικής κοινότητας, από το 1961, όταν πρωτοεμφανίσθηκε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου). Το φετινό μήνυμα, για το 2020, υπογράφει ο Πακιστανός θεατρικός συγγραφέας Σαχίντ Ναντίμ και έχει ως εξής: Στο τέλος μιας παράστασης ενός έργου για τον Ποιητή Σούφι Μπουλέχ Σαχ από το Θέατρο Ajoka, ένας ηλικιωμένος άντρας συνοδευόμενος από ένα νεαρό αγόρι πλησίασε τον ηθοποιό που έπαιζε τον ρόλο του σπουδαίου Σούφι, «Ο εγγονός μου δεν είναι καλά, θα μπορούσατε σας παρακαλώ να τον ευλογήσετε;». Ο ηθοποιός εξεπλάγην και είπε, «Δεν είμαι ο Μπουλέχ Σαχ, είμαι απλώς ένας ηθοποιός που παίζει αυτόν τον ρόλο». Ο ηλικιωμένος είπε, «Γιε μου, δεν είσαι ηθοποιός, είσαι η μετενσάρκωση του Μπουλέχ Σαχ, η Αβατάρα του». Αίφνης, μας αποκαλύφθηκε μια ολάκερη καινούρια έννοια του θεάτρου όπου ο ηθοποιός γίνεται η μετενσάρκωση του ρόλου που παίζει.

Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μήνυμα της φετινής ιστορίας;

Επειδή το γέλιο είναι αναγκαίο στη ζωή μας, πολύ περισσότερο υπό τις συνθήκες που ζούμε, θα ήταν μια καλή ιδέα απλώς να διασκεδάσουμε! Να μη γράψουμε κάτι, να μην προβληματιστούμε για κάτι άλλο, απλώς να αφεθούμε στο γέλιο και τη σάτιρα σημαντικών λογοτεχνών. Προτείνετε λοιπόν στους μαθητές σας να βρουν και να διαβάσουν ένα αστείο λογοτεχνικό κείμενο.

Ενδεικτικά:

Δημήτρης Ψαθάς (“Η τσάντα και το τσαντάκι”, “Οι πιτσιρίκοι”, “Κακοανατεθραμμένα”)

Άντον Τσέχωφ (“Ο Βάνκας”, “Ο παχύς και ο αδύνατος”)

Χόρχε Μπουκάι (“Η συνειδητοποίηση”)

Γκοσινί Ρενέ (“Οι έλεγχοι”)

Γρηγόριος Ξενόπουλος (“Η γάτα του παπά”, “Ο τύπος και η ουσία”)

Γεώργιος Σουρής (“Παράπονα φαντάρου”)

Όλα βρίσκονται στο ακόλουθο λινκ

Aνθολόγιο σατιρικών κειμένων from Εύα Ζαρκογιάννη

Με αφορμή τον πίνακα «Η κίτρινη αγελάδα» (του Franz Mark), προτείνουμε μια δράση ευαισθητοποίησης (ως προς την αποδοχή της διαφορετικότητας) και συγγραφής. Ζητούμε από τους μαθητές να μελετήσουν τον πίνακα:  

https://www.pelikan.com/pulse/Pulsar/el_GR.CMS.displayCMS.162391./%CF%86%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%B6-%CE%BC%CE%AC%CF%81%CE%BA-%CE%B7-%CE%BA%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B7-%CE%B1%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1

Και να καταγράψουν σε 2,3 προτάσεις τις εντυπώσεις τους (θέμα, δημιουργός, χρώματα, μήνυμα κλπ)

Τους παροτρύνουμε να γράφουνε το δικό τους παραμύθι και τους δίνουμε την αρχική φράση «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια αγελάδα αλλιώτικη από τις άλλες, μια κίτρινη αγελάδα…».

Μπορούμε να καθοδηγήσουμε τους μαθητές δίνοντάς τους μια σειρά από ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν στο κείμενο («Ήταν μια συνηθισμένη αγελάδα;», «Πώς την αντιμετώπιζαν οι άλλες αγελάδες και τα άλλα ζώα της φάρμας;» κλπ) με σκοπό να φτιάξουν το δικό τους παραμύθι για τη διαφορετικότητα.

Στο τέλος οι μαθητές μπορούν να δουν το animation του 6^ου Γυμνασίου Πάτρας, «Η χαμογελαστή αγελάδα», που έχει παρόμοια θεματολογία με το παραμύθι  https://www.youtube.com/watch?v=YctsQNTQ26k ) 

Προωθούμε στους μαθητές μας κάποια λογοτεχνικά κείμενα όπου εκφράζονται προβληματισμοί και σκέψεις για τη σχολική ζωή. Τους καλούμε να τα διαβάσουν στο σπίτι. Οι μαθητές μπορούν να:

-Καταγράψουν τα συναισθήματα για τη σχολική ζωή που αποτυπώνονται στα κείμενα

-Σκεφτούν τα αίτια αυτών των συναισθημάτων και τις συνέπειές τους

-Περιγράψουν τους χαρακτήρες των ηρώων

-Εντοπίσουν τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές στα κείμενα διαχειρίστηκαν τις αρνητικές καταστάσεις

-Βρουν καταστάσεις που τους είναι οικείες, να περιγράψουν σε ένα φύλλο χαρτί τις μνήμες τους

-Ρωτήσουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας (μεγαλύτερης ηλικίας) για τις δικές τους σχολικές μνήμες. Να καταγράψουν στη συνέχεια (μετά από τηλεφωνική επικοινωνία αν δε ζουν μαζί τους) μια ιστορία τους από το σχολείο που δεν μπορούν να ξεχάσουν.

ΚΕΙΜΕΝΑ

Στο κείμενο που ακολουθεί, ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης θυμάται με συγκίνηση τον πρώτο καιρό που πήγε στο Δημοτικό και ιδιαίτερα την πρώτη πρώτη μέρα, που ο πατέρας του κρατώντας τον από το χέρι τον οδήγησε στο σχολειό και τον παράδωσε στο δάσκαλο.

«Η μητέρα μου είχε δώσει ένα κλωνί βασιλικό, να τον μυρίζουμε, λέει, να παίρνω κουράγιο, και μου κρέμασε το χρυσό σταυρουλάκι της βάφτισής μου στο λαιμό.

-Με την ευκή του Θεού και με την ευκή μου… μουρμούρισε και με κοίταξε με καμάρι.

Ήμουν σαν ένα μικρό καταστολισμένο σφαγάρι και ένιωθα μέσα μου περφάνια και φόβο. Μα το χέρι μου ήταν σφηνωμένο βαθιά μέσα στη φούχτα του πατέρα μου κι αντρειευόμουν. ……… Ο πατέρας μου έσκυψε, άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε. Τινάχτηκα. Ποτέ δε θυμόμουν να μ’ έχει χαδέψει. Σήκωσα τα μάτια και τον κοίταξα τρομαγμένος. Είδε πως τρόμαξα, τράβηξε πίσω το χέρι του:

-Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, θα γίνεις άνθρωπος. Κάμε το σταυρό σου.

Ο δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι. Κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος, με μεγάλα δόντια, και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν έχει κέρατα, μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο.

-Ετούτος είναι ο γιος μου, του ‘πε ο πατέρας μου.

Ξέμπλεξε το χέρι μου από τη φούχτα του και με παράδωκε στο δάσκαλο.

-Το κρέας δικό σου, του ‘πε, τα κόκαλα δικά μου. Μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο.

-Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη. Έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε ο δάσκαλος και έδειξε τη βίτσα.»

Νίκος Καζαντζάκης, Δημοτικό σχολειό

 «Εκείνο το δειλινό είχαμε αριθμητική. Μα πού, εμένα ο νους μου δε σάλευε από την εφεύρεσή μου. Καμιά προσοχή στο μάθημα. Δεν έβλεπα την ώρα να νυχτώσει, για να γυρίσει η μητέρα μου να της «πετσώσω τα τσαρούχια».

Ο δάσκαλός μου, φαίνεται, θα με κατάλαβε πως αλλού ήμουν κι αλλού είχα το νου μου. Εύκολο πράμα αυτό. Γι’ αυτό παιδιά, σας συμβουλεύω να ‘χετε πάντα το νου σας στο μάθημα, γιατί με το αντίθετο και ζημιώνεστε, μα και χωρίς άλλο θα σας πιάσει ο δάσκαλός σας και δεν είναι καθόλου όμορφη μια επίπληξη.

Φαίνεται, που λέτε, πως θα με κατάλαβε ο δάσκαλος και με ρώτησε ξαφνικά –σαν τώρα το θυμούμαι:

-Οκτώ συν εξ, Παπαχαρίση;

-Είκοσι δύο! Απάντησα εγώ δυνατά δυνατά και μ’ άλλη χαρά τώρα, γιατί θα ‘παιρνα και καλό βαθμό για την ωραία μου απάντηση. Μα η επίπληξη του δασκάλου: «τον κακό σου τον καιρό, πρόσεχε, δεν έχεις το νου σου εδώ», και τα χάχανα των συμμαθητών μου μ’ έβγαλαν από την απατηλή ελπίδα του καλού βαθμού που πρόσμενα.

Ντροπιασμένος από την επίπληξη του δασκάλου κι από τα γέλια των συμμαθητών μου, και λυπημένος μήπως μου βάλει ο δάσκαλος κακό βαθμό, έσκυψα το κεφάλι.»

Αθανάσιος Χ. Παπαχαρίσης, Παιδικοί καημοί και πασχαλινή χαρά

 «Όταν ήμουν μαθητής στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της πατρίδας μου, είχα ιδιαίτερη αδυναμία στη μηλιά- δεν εννοώ τη Μηλιά, τη θυγατέρα του γείτονά μου, αλλά τη γλυκομηλιά, το δέντρο που στόλιζε τον κήπο μας….

Όταν έφεραν στο χωριό μας καινούριο δάσκαλο, έλπισα μέσα μου ότι θα μάθαινα πια τι πράγμα είναι η μηλιά. Γιατί, πριν ακόμα φτάσει ο φραγκοφορεμένος εκείνος κύριος στο χωριό μας, διαδόθηκε ανάμεσα στα παιδιά ότι ήταν πολύ καλύτερος από τον παλιό και ότι τα ήξερε όλα «περιγραμμάτου»…..

Μόλις ήρθε και διάβασε τα ονόματά μας από τον κατάλογο, αμέσως βρήκε ότι ήταν όλα εσφαλμένα και ότι ο προηγούμενος δάσκαλος ήταν χαϊβάνι. Πήρε λοιπόν το κοντύλι και άρχισε να μας διορθώνει τα ονόματα:

-Πώς σε λένε εσένα;

-Θόδωρο Μπεράτογλου.

-Όχι, βρε χαϊβάνι! Θουκυδίδη σε λέγουν. Θουκυδίδη Μπεράτογλου…..

… αγγαρεμένος κι εγώ, βρέθηκε με το δάσκαλό μου μπροστά στη μηλιά:

-Τι πράγμα είν’ αυτό το δέντρο, δάσκαλε; Τον ρώτησα δείχνοντάς του με το δάχτυλο.

-Μηλέα, αποκρίθηκε εκείνος.

-Όχι, απάντησα εγώ, δεν το ξέρεις! Αυτό ‘ν’ μηλιά!

Ήταν η κακή ώρα που το είπα. Γιατί από τότε άρχισαν τα βάσανά μου μ’ αυτό τον δάσκαλο…

-Πες πως το λένε μηλέα!!! Κραύγαζε έξαλλος, κρατώντας με από το αυτί και δείχνοντας το δέντρο.»

Γεώργιος Βιζυηνός

Η Αστραδενή αφήνει το νησί της, τη Σύμη, και έρχεται με την οικογένειά της στην Αθήνα. Το απόσπασμα που ακολουθεί αφορά τις πρώτες μέρες στο καινούργιο της σχολείο όπου αισθάνεται μόνη και αποξενωμένη.

«Ωραία! Λοιπόν, αυτή είναι η τάξη μου! Η Ε3!… Πρέπει να βάλω κάποιο σημάδι για να τη βρίσκω. Καλά θα δω… γιατί ο κύριος ανοίγει μια πόρτα… Με σπρώχνει απαλά μέσα…

Πρώτα είδα την κυρία μας. Τη δασκάλα μας. Δεν ξέρω αν είναι νέα ή μεγάλη. Έχει μαζεμένα τα μαλλιά της σφιχτό κότσο και φοράει γυαλιά.

-Τι συμβαίνει κύριε Γιώργο;

-Μια καινούργια μαθήτρια, δεσποινίς.

-Στη δική μου τάξη βρήκανε να τη βάλουνε… Έχουμε κιόλας 62 παιδιά. Τέλος πάντων. Ευχαριστώ κύριε Γιώργο.

Στεκόμουνα κάπου κοντά στην έδρα. Κοίταξα την τάξη….

-Βρες μια θέση και κάτσε, μου ‘πε η κυρία.

Εκεί στη δεύτερη σειρά στο τρίτο θρανίο κάθονται δύο κορίτσια. Συμπαθητικά μου φαίνονται. Προχωρώ προς τα εκεί. Όταν φτάνω όμως…. Έχουν κάτσει στις δυο άκρες του θρανίου και κάνουν ότι δε με βλέπουν. Τι να κάνω τώρα;….

Αναστενάζω. Έχει και παρακάτω θρανίο με άδεια θέση. Πάω για κει.

Κάθονται ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Όταν φτάνω έχουν πιάσει και αυτοί τις άκρες… Κοιτάω γύρω μου. Τι να κάνω; Ακούω και κάτι γέλια…

-Ακόμα να καθίσεις; Ρωτάει από την έδρα της η κυρία…….

-Λοιπόν, είπε αυτή και άνοιξε ένα πράσινο τετράδιο, για σήκω εσύ, η καινούργια, και πες μου τ’ όνομά σου.

-Αστραδενή Χατζηπέτρου   …………………………………………………..

 (ακολουθεί μια τεράστια συζήτηση για το όνομά της γεμάτη σχόλια και ειρωνεία)

-Αστερόπη, κυρία! Φώναξα, αυτό είναι το όνομά μου.

-Πρόσεξε, γιατί δε θα τα πάμε καλά εμείς οι δυο! Ουρανία θα σε φωνάζω. Αυτό είναι όνομα της εκκλησίας μας.

Μια μέρα, κάτι κορίτσια μου τραγουδούσανε ένα πειραχτικό τραγούδι: «Αστερία, Αστερία, είσαι μια μικρή κυρία». Τις πλάκωσα στο ξύλο. Με νευριάσανε… Καθόμουν στη γωνιά μου και έτρωγα το κουλούρι και αυτές εκεί: «Αστερία και Αστερία…». Στην αρχή έκανα ότι δεν καταλάβαινα, μετά… άνθρωπος είμαι κι εγώ… τις βούτηξα απ’ τα μαλλιά –τις δύο- και τις έφερα κάτω…»

Ευγενία Φακίνου, Η Αστραδενή στο νέο σχολείο της.

Τέλος, μπορούμε να προτείνουμε στους μαθητές μας να διαβάσουν και άλλα διηγήματα με θέμα τη σχολική ζωή:

http://photodentro.edu.gr/aggregator/search/all?query=%CE%B4%CE%B9%CE%B7%CE%B3%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1+%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF&ext=1&ugc=1&items_per_page=20 («Όταν ήμουν δάσκαλος», «Η εκδρομή του Δημητρού»)

file:///C:/Users/user1/Downloads/%CE%A4%CE%BF%20%CE%A3%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF%20-%20%CE%95’%20%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82%20%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82%20%CE%9E%CE%B5%CF%86%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B1%CF%82.pdf (15 βραβευμένα διηγήματα με θέμα τη σχολική ζωή)

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1684,5374/ («Να ‘σαι καλά δάσκαλε!», Γ. Ιωάννου)

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1690,5412/ («Αναμνήσεις της Κωνσταντίνας από τη Γερμανία», Άλκη Ζέη)

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1692,5422/ («Και πάλι στο σχολείο», Ζωρζ Σαρή)

Η πρόταση αυτή καλεί τους μαθητές να προσεγγίσουν και να κατανοήσουν το έργο ενός μεγάλου Έλληνα ζωγράφου, του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco). Ζητούμενο είναι:

-να βρουν οι μαθητές στο διαδίκτυο μερικά από τα έργα του ζωγράφου

-να αντλήσουν πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του

Αν θέλουμε να καθοδηγήσουμε τους μαθητές, μπορούμε να τους προτείνουμε σχετικές ιστοσελίδες:

http://takishal.freeservers.com/elgreco.htm (ελληνικά)

http://www.artchive.com/artchive/E/el_greco.html

http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/greco/

http://sunsite.dk/cgfa/greco/

http://www.nga.gov/collection/gallery/gg29/gg29-main1.html

http://www.kfki.hu/~arthp/html/g/greco_el/index.html

όπου θα αναζητήσουν έργα του (ή ακόμη καλύτερα, να τους αφήσουμε να βρουν μόνοι τους)

Οι μαθητές δεν είναι ειδικοί, γι’ αυτό και θα πρότεινα να μην τους κουράσουμε με λεπτομέρειες που έχουν σχέση με τα χαρακτηριστικά του έργου του, τις τεχνικές και την τεχνοτροπία του. Ας αφήσουμε τους μαθητές να εντοπίσουν ιδιαιτερότητες που μπορούν να παρατηρήσουν χωρίς να έχουν ειδικές γνώσεις (για παράδειγμα η επιμήκυνση στις φιγούρες ή η εκφραστικότητα στα πρόσωπα, στις χειρονομίες κλπ)

Για να οργανώσουμε τους μαθητές, μπορούμε να τους δώσουμε κάποια ερωτήματα ώστε να τα απαντήσουν. Θα επιλέξουν, λοιπόν, έναν πίνακα του Ελ Γκρέκο που τους έκανε εντύπωση και θα τον προσεγγίσουν:

•             Τι είδους έργο είναι (γλυπτό, πίνακας ζωγραφικής, χαρακτικό, υφαντό, κεραμικό);

•             Ποιο είναι το θέμα του έργου;

•             Τι παριστάνει το έργο;

•             Μπορείτε να περιγράψετε το έργο;

•             Πού βρίσκεται……;(πρόσωπα, αντικείμενα, λεπτομέρειες)

•             Ποια στοιχεία του έργου θεωρείτε πιο σημαντικά και γιατί;

•             Σου θυμίζει κάτι αυτό το έργο ή κάποιο στοιχείο του;

•             Μήπως το θέμα βασίζεται σε κάτι που ο καλλιτέχνης παρατήρησε, που θυμόταν ή  φαντάστηκε;

•             Το έργο είναι ρεαλιστικό ή αφαιρετικό;

•             Το νόημα του έργου γίνεται αμέσως αντιληπτό ή μήπως είναι μερικώς κρυμμένο;

•             Ποια χρώματα έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης;

•             Μήπως υπάρχει κάποιο χρώμα που κυριαρχεί;

•             Ποια σχήματα έχουν χρησιμοποιηθεί στη σύνθεση του έργου;

•             Έχουν κάποια σχέση τα σχήματα μεταξύ τους;

•             Πώς έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης τις γραμμές;

•             Χρησιμοποιεί σύμβολα και ποια;

•             Ποια υλικά/ εργαλεία/ τεχνικές έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης;

•             Πώς νομίζετε ότι άρχισε το έργο ο καλλιτέχνης;

•             Από ποια στάδια πέρασε το έργο μέχρι να τελειώσει; 

•             Πώς σε κάνει να νιώθεις το έργο;

•             Γιατί σε κάνει να αισθάνεσαι με αυτό τον τρόπο;

•             Είναι το έργο ήσυχο ή θορυβώδες/ χαρούμενο ή λυπημένο/ ηρεμεί ή ενοχλεί;

•             Ποια είναι τα συναισθήματα σου για το Α πρόσωπο του έργου;

•             Μπορείς να φτιάξεις μια ιστορία για το πρόσωπο αυτό;

•             Μπορείς να μαντέψεις ποια ήταν τα συναισθήματα του καλλιτέχνη όταν δημιουργούσε το έργο;

•             Αν ταξίδευες μέσα στο έργο τι θα άγγιζες, τι θα έκανες, πώς θα ένιωθες;

•             Ποιους  ήχους μπορείς να ακούσεις;

•             Ποια γεύση έχουν τα χρώματα ;

•             Πώς μυρίζει το έργο;

•             Πώς θα αλλάξει το έργο αν αλλάξουν τα χρώματα, π.χ. το κόκκινο να γίνει μοβ

•             Τι θα γινόταν, αν…..

•             Τι θα άλλαζες στο έργο και γιατί;

(φυσικά τα ερωτήματα είναι πολλά, εμείς θα ζητήσουμε από τους μαθητές να απαντήσουν σε κάποια –πολύ λίγα- από αυτά..)

Επιπρόσθετα, οι μαθητές μπορούν να εμπλουτίσουν τη δράση και με άλλες δραστηριότητες:

1.       http://www.historical-museum.gr/multimedia/elgreco/ (ψηφιακή εφαρμογή με πληροφορίες και παιχνίδια του Ιστορικού Μουσείο Κρήτης)

2.       http://www.historical-museum.gr/webapps/elgreco/?lang=gre (μία ακόμη ψηφιακή εφαρμογή του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης)

3.       ΨΗΦΙΑΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (βίντεο για τη ζωή του)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007686&tsz=0&autostart=0 (Α ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007689&tsz=0&autostart=0 (Β ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007691&tsz=0&autostart=0 (Γ ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007005&tsz=0&autostart=0 (Δ ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007004&tsz=0&autostart=0 ( Ε ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007003&tsz=0&autostart=0 (ΣΤ ΜΕΡΟΣ)

–          http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000035359&tsz=0&autostart=0 (ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ)

Τέλος οι μαθητές θα μπορούσαν (αφού πρώτα συνέλεγαν πληροφορίες για τη ζωή του διάσημου ζωγράφου) να γράψουν μια φανταστική συνέντευξή του:

–    Από πότε αρχίσατε να ζωγραφίζετε;

–    Ποια υλικά χρησιμοποιείτε;

–    Ποιες ήταν οι σπουδές σας;

–    Ποια ήταν τα θέματα σας;

–   Ποιες ήταν οι διακρίσεις σας;

–    Ποιο έργο είναι το αγαπημένο σας/θεωρείτε πιο σημαντικό; Γιατί;

–    Τι θα πείτε στα παιδιά; Να βλέπουν έργα ζωγράφων να παίρνουν ιδέες; Να εμπνέονται, να μελετούν για να μπορούν να δημιουργούν τα δικά τους; (ή αφήνουμε τα παιδιά να γράψουν τις δικές τους ερωτήσεις)

Σημείωση: προσαρμοσμένα τα παραπάνω, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την παιδαγωγική προσέγγιση και άλλων ζωγράφων.

Αυτές τις μέρες κατακλυζόμαστε από όλα τα Μέσα με φωτογραφίες που έχουν σχέση με την πανδημία. Οι φωτογραφίες αυτές –συνήθως φορτισμένες συναισθηματικά- μεταφέρουν άπειρες πληροφορίες και πάντως εγγράφονται –ακόμη και ανεπεξέργαστες- στο συνειδητό και στο ασυνείδητο των μικρών και μεγάλων θεατών. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να εστιάσουμε στον τρόπο που τις ερμηνεύουμε και τις αξιολογούμε.

Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να προτείνουμε στους μαθητές μας να δουν κάποιες τέτοιες φωτογραφίες, που έχουν σχέση με την πανδημία….

https://www.huffingtonpost.gr/entry/13-protoynores-eikones-apo-olo-ton-planete-apoteponoen-to-telos-ton-anthropinon-epafon_gr_5e726f43c5b63c3b64895e68?utm_hp_ref=gr-homepage

…ή με άλλα θέματα της επικαιρότητας:

https://www.iefimerida.gr/ifotografia

Στη συνέχεια, ζητούμε από τους μαθητές μας να καταγράψουν πληροφορίες για μία από τις φωτογραφίες, που τους έκανε περισσότερο εντύπωση. Η καταγραφή αυτή μπορεί να γίνει με βάση ερωτήματα που θα θέσουμε στα παιδιά. Για παράδειγμα, η φωτογραφία μιας γιαγιάς που κάθεται κάτω από ένα δέντρο,  μπορεί να αναλυθεί μέσα από μια σειρά ερωτημάτων:

·         Τι έκανε πριν καθίσει στην καρέκλα

·         Τι θα κάνει αφού σηκωθεί

·         Ποια αντικείμενα υπάρχουν γύρω της

·         Ποιοι άνθρωποι υπάρχουν στο φόντο

·         Τι ρόλο παίζουν τα χρώματα

·         Υπάρχουν σκιές;

·         Από ποια οπτική γωνία τραβήχτηκε η φωτογραφία;

·         Ποιος, πού, πότε, γιατί την τράβηξε;

·         Ήταν αυθόρμητη;

·         Ο συναισθηματικός κόσμος των πρωταγωνιστών;

·         Εκφράσεις του προσώπου τους;

·         Στάση του σώματός τους;

·         Κοντινή ή μακρινή λήψη;

·         Κυριαρχεί στο φόντο το πρόσωπο ή κάποια αντικείμενα;

·         Ο φωτογράφος έκανε Ζουμ;

·         Τι μπορείτε να πείτε για το κοντράστ (http://photoshopmathimata.blogspot.com/2012/07/contrast.html)  ή τη φωτεινότητα;

·         Ανάλυση κλπ

Οι μαθητές μπορούν να απαντήσουν στα ερωτήματα και να αναζητήσουν πρόσθετες φωτογραφίες από το διαδίκτυο φτιάχνοντας το φωτογραφικό άλμπουμ των ημερών. Μπορούν επίσης να φωτογραφίσουν –με τη βοήθεια των γονιών τους- χαρακτηριστικές στιγμές των ημερών (ένα τοπίο από το μπαλκόνι τους, ένας έρημος κεντρικός δρόμος από το παράθυρο του σπιτιού τους, μια οικογενειακή στιγμή κλπ). Τους θυμίζουμε ότι καμία τέτοια φωτο στην οποία απεικονίζεται κάποιο πρόσωπο δεν μπορεί να αναρτηθεί κάπου χωρίς την άδεια αυτού του προσώπου. Μας στέλνουν αυτές τις φωτογραφίες τους. 

Είπαμε ότι χρειαζόμαστε και ειδήσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα αυτές τις μέρες και να θυμόμαστε τι έχει αξία στη ζωή …

(η φωτογραφία της ηρωίδας γιατρού του Ιράν, που νόσησε από τον ιό αλλά μέχρι τέλους φρόντιζε ασθενείς)

https://www.bovary.gr/living/health-diary/viral-i-fotografia-tis-iroidas-giatroy-toy-iran

(Η ιστορία του ιερέα που έδωσε τον αναπνευστήρα του για να σωθεί κάποιος νεότερος)

https://www.iefimerida.gr/zoi/koronoios-italia-iereas-anapneystiras-se-neotero

Συνεχίζουμε με τη διδακτική μας πρόταση…

Με αφορμή την είδηση ότι πέθανε πριν λίγες μέρες ο Αλμπέρ Ουντερζό, συνδημιουργός του Αστερίξ…

Πέθανε ο Αλμπέρ Ουντερζό, συνδημιουργός του Αστερίξ

Παροτρύνουμε τους μαθητές μας να διαβάσουν κάποια από τα τεύχη του περιοδικού:

Το μεγάλο ταξίδι,  https://www.scribd.com/doc/58334530/23-%CE%A4%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9

Ο γύρος της Γαλατίας, https://www.scribd.com/document/58319216/09-%CE%9F-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82

Ο αγώνας των αρχηγών, https://www.scribd.com/document/238517183/%CE%9F-%CE%91%CE%B3%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%A4%CF%89%CE%BD-%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B7%CE%B3%CF%89%CE%BD

Ο Αστερίξ μονομάχος, https://www.scribd.com/document/58323248/13-%CE%9F-%CE%91%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BE-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%BF%CF%82

Η διχόνοια, https://www.scribd.com/document/135708423/06-%CE%97-%CE%B4%CE%B9%CF%87%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B1

Ο Αστερίξ και η χύτρα, https://www.scribd.com/document/58329397/18-%CE%9F-%CE%91%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%87%CF%8D%CF%84%CF%81%CE%B1

Το χρυσό δρεπάνι, https://www.scribd.com/document/58327260/16-%CE%A4%CE%BF-%CF%87%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C-%CE%B4%CF%81%CE%B5%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B9

Ο Αστερίξ Λεγεωνάριος, https://www.scribd.com/document/58335477/24-%CE%9F-%CE%91%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BE-%CE%9B%CE%B5%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%BD%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82

-Να βρουν πληροφορίες για τους δημιουργούς (Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό)

-Να σχολιάσουν την ιστορία που διάβασαν (να κάνουν περίληψή της, να αλλάξουν το τέλος, να μιλήσουν για τον αγαπημένο τους ήρωα, να ζωγραφίσουν ένα διαφορετικό εξώφυλλο κλπ)

Με αφορμή το Πάσχα, μπορούμε να παροτρύνουμε τους μαθητές :

-να αναζητήσουν έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα:

http://www.kathimerini.gr/810551/gallery/epikairothta/ellada/h8h-kai-e8ima-toy-pasxa-se-olh-thn-ellada

Και στην Κύπρο:

http://www.amen.gr/article/ithi-kai-ethima-tou-pasxa-stin-kupro

http://www.sigmalive.com/news/local/118163/ethima-tou-pasxa-stin-kypro

http://kypriakablog.blogspot.gr/2011/04/blog-post_8714.html

Να βρουν ομοιότητες και διαφορές.

Να επικοινωνήσουν –τηλεφωνικά- με ηλικιωμένους συγγενείς τους και να καταγράψουν συνοπτικά έθιμα του Πάσχα που γίνονταν παλαιότερα και σήμερα δεν είναι γνωστά.

Να περιηγηθούν σε εκπαιδευτικό υλικό για το Πάσχα (και να επιλέξουν ό,τι τους αρέσει)

1.Από την ιστοσελίδα του τ. σχολικού συμβούλου Δημητρακάκη Κωνσταντίνου

http://users.sch.gr/kdimitrakakis/kdim/index.php/en/diafora-sxolikes-giortes/pasxa

2.Από τη σελίδα e-selides

http://www.e-selides.gr/downloads.php?c=145

από άλλες σελίδες:

Εκπαιδευτικό Υλικό για το Πάσχα

http://taniamanesi-kourou.blogspot.com/p/blog-page_20.html

http://ekantartzi.blogspot.com/2013/04/blog-post_17.html

(ή… για να μην πελαγώσουν, μπορούμε να επισκεφτούμε τις ιστοσελίδες αυτές και να επιλέξουν συγκεκριμένα πράγματα για να δουν ή να κάνουν)

Οι μαθητές μας μπορούν να φτιάξουν (είτε ψηφιακά είτε χειρόγραφα) μια πασχαλιάτικη κάρτα με ευχές και να τη στείλουν (ψηφιακά) όπου επιθυμούν: π.χ. σε ένα σχολείο της Ελλάδας, της Κύπρου ή της Ομογένειας. Η κάρτα μπορεί να συνοδεύεται από μια μικρή παρουσίαση ή ένα μικρό κείμενο για τα έθιμα του Πάσχα στην περιοχή μας και οι δημιουργοί της μπορούν να ζητούν από τους παραλήπτες της κάρτας να τους ενημερώσουν για τα έθιμα του Πάσχα στη δική τους περιοχή (Προφανώς, αν η κάρτα προωθηθεί σε ένα ελληνικό σχολείο, η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να την προωθήσει –χωρίς στοιχεία επικοινωνίας- σε μια ομάδα μαθητών του σχολείου με την παρότρυνση να ετοιμάσουν απαντητικές κάρτες. Με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνουμε την επικοινωνία μεταξύ μαθητών τώρα που τα σχολεία μας είναι κλειστά)

Οι μαθητές μπορούν επίσης να ακούσουν ύμνους της μεγάλης Εβδομάδας

http://edo-makedonia.pblogs.gr/2010/03/oi-wraioteroi-ekklhsiastikoi-ymnoi-ths-megalhs-ebdomadas.html

Να δουν ταινίες animation σχετικής θεματολογίας (δείτε πρώτα εσείς τις ταινίες και προωθήστε τες στα παιδιά αν τις κρίνετε κατάλληλες)

…θρησκευτικού…

…ή άλλου περιεχομένου

Ή να διαβάσουν πασχαλινά διηγήματα (https://www.ebooks4greeks.gr/tag/%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B7%CE%B3%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86)

Διαβάζουνε επίσης με τους γονείς τους κείμενα για το Πάσχα που υπάρχουν σε παλιά αναγνωστικά

http://www.lifo.gr/team/Plus/47845

Μιλούνε στο σπίτι για τον συμβολισμό της Ανάστασης και τη συνδέουν με την «Ανάσταση» που περιμένουμε όλοι όταν λήξει αυτή η πανδημία αλλά και για την «Ανάσταση» που περιμένουν οι Κύπριοι αδελφοί μας αλλά και άλλοι Χριστιανοί σε άλλες περιοχές του κόσμου που ζουν υπό συνθήκες ανελευθερίας, πολέμου, την «Ανάσταση» που περιμένουν όλοι οι κατατρεγμένοι αυτής της γης κλπ.

http://www.kathimerini.gr/857767/article/epikairothta/ellada/otan-oi-xristianoi-ths-syrias-anevainoyn-golgo8a-olo-ton-xrono

Πώς φαντάζονται ότι θα γιορτάζεται το Πάσχα στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου; Τι ονειρεύονται οι Κύπριοι που ζουν εγκλωβισμένοι στα Κατεχόμενα; Τι ονειρεύονται οι απόγονοι των Κυπρίων που το 1974 υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να γίνουν πρόσφυγες;

Πώς γιορτάζεται το Πάσχα από την Ελληνική Ομογένεια; Γιατί αυτές οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης έχουν τόση μεγάλη σημασία για τους Έλληνες Ομογενείς;

https://www.ekirikas.com/%CE%B7-%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CF%8C%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B5-%CE%BC%CE%B5-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%80%CF%81%CE%AD%CF%80%CE%B5%CE%B9/ (ΗΠΑ)

http://www.protothema.gr/greece/article/118260/to-pasxa-ths-omogeneias-stis-hpa/ (ΗΠΑ)

https://www.patrasevents.gr/article/102757-ton-ellinon-oi-koinotites-pasxa-sto-perth-tis-makrinis-australias (ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ)

http://www.vimaorthodoxias.gr/omogeneia/%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B6%CE%AC%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CF%8C%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF/ (Ζάμπια)

Το διαδίκτυο έχει καταστεί τις μέρες αυτές πολύτιμος και συχνά μοναδικός τρόπος ενημέρωσης και επικοινωνίας. Είναι, λοιπόν, ευκαιρία να προσεγγίσουμε και αυτό το πεδίο. Σήμερα σας προτείνω να ενημερώσετε τους μαθητές σας για το ηλεκτρονικό παιχνίδι «Ο Τραγανούλης στον κόσμο των διαφημίσεων» που δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων.

Προωθήστε στα παιδιά το λινκ του παιχνιδιού:

http://dim-n-skopou.ser.sch.gr/files/traganoylis/start.html

Ο Τραγανούλης είναι ένα διάσημο δημητριακό που μιλάει στα παιδιά για τις διαφημίσεις τροφίμων στο διαδίκτυο και τα μαθαίνει πώς να αναγνωρίζουν τις τεχνικές προώθησης που χρησιμοποιούν οι διαφημιστικές εταιρίες στο ηλεκτρονικά μέσα, με ένα διασκεδαστικό και δημιουργικό τρόπο.

Πώς παίζεται

Μέσα από 5 απλά βήματα, τα παιδιά καλούνται να φτιάξουν τη δική τους ιστοσελίδα για τον Τραγανούλη και να μάθουν ταυτόχρονα για τα διαφημιστικά τρικ, τα κόλπα δηλαδή, που χρησιμοποιούν οι διαφημιστικές εταιρίες όταν θέλουν να πουλήσουν ένα προϊόν στο διαδίκτυο. Για να ξεκινήσει το παιχνίδι, κάντε κλικ  στο “ξεκίνα το παιχνίδι”.

1^ο Διαφημιστικό Τρικ: αναφέρεται στο θέμα, το περιβάλλον, στο οποίο θα στήσουν τα παιδιά την ιστοσελίδα, επιδιώκοντας να δημιουργήσουν μια άνετη και οικεία ατμόσφαιρα έξω από τον κόσμο των ανηλίκων, μέσα από την επιλογή μαγικών και μυστηριωδών τοποθεσιών.

2^ο Διαφημιστικό Τρικ: αναφέρεται στα σλόγκαν, τις σύντομες φράσεις δηλαδή, που μένουν εύκολα στη μνήμη αλλά περιέχουν συχνά παραπλανητικό περιεχόμενο.

3^ο Διαφημιστικό Τρικ: αναφέρεται στους χαρακτήρες, επιλέγοντας από μια σειρά προσφιλών προσώπων που θα χρησιμοποιηθούν από τα παιδιά ως οι κεντρικοί ήρωες του παιχνιδιού.

4^ο Διαφημιστικό Τρικ: αναφέρεται στις δραστηριότητες, οι οποίες έχουν ως στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή διάρκεια παραμονής στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του παιχνιδιού.

5^ο Διαφημιστικό Τρικ: αναφέρεται στην εδραίωση της συγκεκριμένης μάρκας, του προϊόντος, στη συνείδηση του παιδιού (brand loyalty) μέσα από τη δημιουργία σχετιζόμενων με το προϊόν δράσεων και στη διάδοση στόμα-με-στόμα στους φίλους τους, που είναι και οι εν δυνάμει, πιθανοί αγοραστές.

Χρήσιμες οδηγίες

• Οι μαθητές μπορούν να παίξουν τον Τραγανούλη με τα αδέλφια τους και τους γονείς τους ενθαρρύνοντάς τους να δοκιμάσουν όλες τις διαφορετικές επιλογές που έχουν σε κάθε ενότητα, αφού κάθε επιλογή κρύβει και ένα διαφορετικό μήνυμα.
• Ρωτήστε τα παιδιά ποιες είναι οι αγαπημένες τους ιστοσελίδες τροφίμων στο διαδίκτυο και αν αναγνωρίζουν σε αυτές τις ίδιες τακτικές προώθησης που χρησιμοποιεί και ο Τραγανούλης.
• Ζητήστε τους να παρατηρήσουν αν σε τηλεοπτικές διαφημίσεις τροφίμων χρησιμοποιούνται αντίστοιχα τρικ και να μας γράψουν σε 2,3 προτάσεις μια συνοπτική περιγραφή.

Τέλος μπορούμε να προωθήσουμε στους μαθητές μας την ανακοίνωση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον τρόπο χρήσης του διαδικτύου αυτές τις μέρες.

Οδηγίες από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υπεύθυνη χρήση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και υπηρεσιών

Τους ζητούμε να συζητήσουν τις οδηγίες με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και φυσικά …να τις τηρήσουν!

Μια διδακτική πρόταση για τις μεγάλες τάξεις των δημοτικών

Στην πρόταση αυτή αξιοποιείται η γνωστή παλιά ελληνική κωμωδία «Ο κυρ Γιώργης και οι τρέλες του» με στόχο να προσεγγίσουν οι μαθητές τη νεότερη ιστορία της Κύπρου με έμφαση φυσικά στα γεγονότα της εισβολής του 1974.

Οι μαθητές παρακολουθούν την ταινία.

-Ζητήστε τους να γράψουν την ταυτότητά της (ημερομηνία δημιουργίας της, ο τόπος παραγωγής, οι δημιουργοί, το είδος της (μεγάλου μήκους, κωμωδία) και η διάρκειά της).

Το ενδιαφέρον μπορεί να εστιαστεί σε κάποιους από τους δημιουργούς (συνθέτης Μάνος Λοΐζος, ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) για τους οποίους οι μαθητές μπορούν να συγκεντρώσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο και να δημιουργήσουν μια πολυμεσική παρουσίαση.  

-Τα παιδιά μπορούν να γράψουν σε μία παράγραφο την υπόθεση της ταινίας

Ερωτήσεις:  

·    Ο τίτλος της ταινίας προετοιμάζει τον θεατή για τη συγκεκριμένη υπόθεση;

·   Ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «Διακοπές στην Κύπρο». Γιατί άραγε άλλαξε; Ποιος είναι ο «κυρ Γιώργης» που κυριαρχεί στον τίτλο; Γνωρίζετε άλλους τίτλους με το όνομα αυτό; («Ο Κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται;)

·   Ποιοι είναι οι ήρωες/πρωταγωνιστές (ονόματα, ηλικίες, ιδιότητες, συμπεριφορές, χαρακτήρες) της ταινίας;  Τόπος (πού γίνονται όσα παρουσιάζει η ταινία)              

·     Πότε γίνονται; (χρόνος)               

·    Ποιο μήνυμα ήθελαν να στείλουν οι δημιουργοί της ταινίας;

·  Τι σκοπό είχαν όταν την γύρισαν; (θα μπορούσε να είναι μια τουριστική ταινία που διαφημίζει τις ομορφιές της Κύπρου)

·     Σου θυμίζει η υπόθεση της ταινίας κάποια άλλη γνωστή ταινία; («Η αρχόντισσα και ο αλήτης», στην Κρήτη οι Βροντάκηδες και οι Φουρτουνάκηδες βασανίζονται από μια παρόμοια βεντέτα και οι ερωτευμένοι νέοι –Αλίκη Βουγιουκλάκη & Δημήτρης Παπαμιχαήλ- προσπαθούν να αλλάξουν μυαλά στους πεισματάρηδες πατεράδες τους)

-Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να προσεγγίζουν τους τρόπους με τους οποίους η Κύπρος απεικονίζεται στις σκηνές και τα πλάνα της ταινίας. Ερωτήματα που μπορούν να βοηθήσουν αυτή την προσέγγιση:

·    Με ποιους τρόπους προβάλλεται η Κύπρος στην ταινία;             

·  Τι πληροφορίες μας δίνονται για την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη του νησιού;

·    Πώς φέρονται οι πρωταγωνιστές της ταινίας; (χαρακτήρισέ τους)          

·    Τι γνωρίζεις για τη συγκεκριμένη περίοδο της κυπριακής ιστορίας;

·     Ποιες περιοχές της Κύπρου αναφέρονται στην ταινία; Μπορείς να τις βρεις στον χάρτη; Πού βρίσκονται αυτές οι περιοχές σήμερα;         

·     Πώς είναι σήμερα οι συγκεκριμένες περιοχές;

·   Οι πρωταγωνιστές γυρίζουν την Κύπρο με ένα αυτοκίνητο; Υπάρχουν στοιχεία για εσωτερικούς ελέγχους, σύνορα ή εμπόδια κατά την περιήγηση αυτή; Θα μπορούσαν αυτό να το κάνουν σήμερα; Γιατί;

·  Υπάρχουν στοιχεία που αναδεικνύουν την ιδιαίτερη σχέση της Κύπρου με την Αγγλία; (τρόπος οδήγησης, η πρωταγωνίστρια σπούδασε στο Λονδίνο, αγγλικές λέξεις κλπ). Γιατί υπάρχει αυτή η ιδιαίτερη σχέση; (Αγγλοκρατία στο νησί)

· Ποια ιστορικά μνημεία εμφανίζονται στην ταινία; (αρχαιολογικός χώρος Αμμοχώστου, αρχαία θέατρο Σαλαμίνας, Φρούριο Κολοσσίου κλπ). Συγκεντρώστε σε ομάδες πληροφορίες γι’ αυτά.

·  Ποιες περιοχές της Κύπρου πρωταγωνιστούν στην ταινία; Βρείτε τες στον χάρτη με τη βοήθεια του Google Earth. Ποιες από τις περιοχές αυτές βρίσκονται σήμερα στην Κατεχόμενη Κύπρο;

-Κάθε ταινία μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για μια σειρά από θέματα. Τι πληροφορίες μας δίνει η ταινία για την Κύπρο: η καθημερινότητα των ανθρώπων (Διατροφή, ενδυμασία, οικία, τρόπος ζωής, τρόπος διασκέδασης κλπ. Ομοιότητες και διαφορές με το σήμερα), επαγγέλματα (πολλά από τα οποία έχουν εξαφανιστεί σήμερα. Ένας ψαράς της Πάφου σε μια σκηνή της ταινίας παραπονιέται γιατί δε βρίσκει πια νέους που να θέλουν να ασχοληθούν με την αλιεία. Βρίσκουμε πληροφορίες για τα επαγγέλματα αυτά), πολίτευμα (Σε μια σκηνή της ταινίας, όπου οι πατεράδες των δύο νέων μαλώνουν σε ένα αστυνομικό τμήμα, απεικονίζεται πίσω από τον διοικητή η φωτογραφία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Συζητούμε για το πολίτευμα τότε και σήμερα. Συγκρίνουμε τα πολιτεύματα Ελλάδας και Κύπρου), ήθη, έθιμα και παραδόσεις (προίκα, συνοικέσιο, ρόλος γυναίκας, βεντέτα κλπ),  στεροτυπικές εικόνες (Μια ακόμη συχνή στεροτυπική εικόνα είναι του πλούσιου άντρα που μεγαλώνει μόνος του την κόρη του, πρότυπο που πρωταγωνιστεί και σε αυτή την ταινία όπως και σε πολλές άλλες: «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» (μπαμπάς Παπαγιαννόπουλος, κόρη Καρέζη), «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια» (μπαμπάς Κωνσταντάρας, κόρη Βουγιουκλάκη), «Η Λίζα και οι άλλοι» (μπαμπάς Κωνσταντάρας, κόρη Βουγιουκλάκη), «Δεσποινίς διευθυντής» (μπαμπάς Παπαγιαννόπουλος, κόρη Καρέζη), «Τζένη-Τζένη» (μπαμπάς Παπαγιαννόπουλος, κόρη Καρέζη) κλπ.)

-Τέλος παροτρύνουμε τα παιδιά να βρουν στοιχεία της κυπριακής διαλέκτου στην ταινία και να προσπαθήσουνε να τα ερμηνεύσουν (γνωρίζουμε Κύπριους που ζουν στην περιοχή μας και θα μπορούσαν –τηλεφωνικά- να μας βοηθήσουν; Πώς βρέθηκαν οι άνθρωποι αυτοί στην Ελλάδα και τις Σέρρες;

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΩ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΦΟΡΑ ΟΤΙ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΕΣ, ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΕΣ ΙΔΕΕΣ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΟΥ ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΕ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΘΕΜΑΤΑ (η ιδέα είναι απλή: δίνουμε στους μαθητές ένα λινκ ή μια αφόρμηση ώστε στη συνέχεια να ασχοληθούν με κάτι και να μας στείλουν μια ανατροφοδότηση γι’ αυτό).

Δείτε στο ακόλουθο λινκ περισσότερες πληροφορίες και χρησιμοποιήστε την είδηση ως αφορμή για προβληματισμό:

http://www.zougla.gr/cyprus/article/taftopi8ike-o-mikroteros-agnoumenos-tis-isvolis-stin-kipro-itan-8amenos-me-tin-pipila-tou

Θέστε ερωτήματα στους μαθητές αφού τους ζητήσετε να διαβάσουν προσεκτικά την είδηση:

-ποιοι είναι οι αγνοούμενοι;

-με ποια ιστορικά γεγονότα στην Κύπρο συνδέονται;

-πώς αισθάνεστε για την είδηση;

-διηγηθείτε μια μικρή ιστορία, αυτήν του μικρού αγνοούμενου (τοποθετήστε τον στο οικογενειακό του περιβάλλον, διηγηθείτε μια όμορφη μέρα της ζωής του, πριν τα στρατεύματα κατοχής των αιχμαλωτίσουν)

-ζωγραφίστε τον μικρό αγνοούμενο (αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη)

-γράψτε ένα φανταστικό γράμμα στον μικρό αγνοούμενο (ή γενικά τις σκέψεις σας για την είδηση)

-υπάρχουν σήμερα και άλλοι αγνοούμενοι σε άλλα μέρη της γης; (τα μικρά παιδιά που πνίγονται καθώς προσπαθούν να φτάσουν στα ελληνικά παράλια και τα σώματά τους δε βρίσκονται ποτέ είναι και αυτά μικροί αγνοούμενοι;)

-μιλήστε με τους γονείς σας για τα δικαιώματα των μικρών παιδιών, για τους πολέμους που γίνονται σήμερα στον πλανήτη (δείτε και τον χάρτη των σημερινών πολέμων

http://www.warsintheworld.com/?page=static1329446051

και για τα παιδιά θύματα των πολέμων αυτών

-Κάντε μια έρευνα στο διαδίκτυο για την είδηση. Προβάλλεται παντού με τον ίδιο τρόπο; Γιατί;

-Ακούστε την αποκαλυπτική συνέντευξη ενός μικρού στο Παρίσι που μιλάει για τα συναισθήματά του μετά την επίθεση στο θέατρο Μπατακλάν από φανατικούς Ισλαμιστές

http://www.huffingtonpost.gr/2015/11/17/story-sinetfxi-agoraki_n_8581204.html?utm_hp_ref=greece

-Δείτε μια ακόμη μαρτυρία για τη Μικρασιατική καταστροφή από τη Φιλιώ Χαϊδεμένου:

Τι συναισθήματα διακατέχουν τους πρωταγωνιστές των δύο βίντεο;

Έχετε μέλη της οικογένειας που έχουν ζήσει ή έχουν ακούσει παρόμοιες καταστάσεις; (αν ναι, επικοινωνήστε μαζί τους τηλεφωνικά) και καταγράψτε σε ένα φύλλο χαρτί τη μαρτυρία τους για ένα γεγονός που τους έκανε εντύπωση.

Στο διαδίκτυο τα μικρά παιδιά (νηπιαγωγείων και μικρών τάξεων των δημοτικών) μπορούν να ακούσουν εξαιρετικές αφηγήσεις ιστοριών, μύθων και παραμυθιών (αλλά και οι μεγαλύτεροι μαθητές, εξαιρετικά λογοτεχνικά έργα). Μπορούμε να προτείνουμε στους μαθητές μας και τους γονείς τους και αυτή τη δραστηριότητα. Οι μικροί μαθητές μπορούν να μας στείλουν μια ζωγραφιά που θα εμπνευστούν από όσα άκουσαν ενώ οι μεγαλύτεροι μπορούν να μας στείλουν ένα μικρό κειμενάκι (περίληψη), μια ζωγραφιά, το εξώφυλλο της ιστορίας (αν ήταν έντυπη) κλπ.

(πρόγραμμα «Ηχοϊστορίες» που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του «Νοιάζομαι και δρω» από τα ακόλουθα νηπιαγωγεία: 2^ο, 7^ο, 26^ο, 29^ο Σερρών, Τούμπας)

Ηχοϊστορίες

(αφηγήσεις παιδικών παραμυθιών)

https://www.paidika-paramythia.gr/fairy-tale-category/afigisi-paramythioy

(«Παραμύθι χωρίς όρια»)

Παραμύθι χωρίς όρια

(«Εδώ Λιλιπούπολη», όλες οι εκπομπές)

(«Ο Μορμόλης», 1974)

(«Όταν αρρώστησε ο ήλιος», μουσικό παραμύθι)

(«Η αγέλαστη πολιτεία και οι καλικάντζαροι»)

(«Άμπρα κατάμπρα», 36 παραμύθια)

(αφηγήσεις «Μικρός Αναγνώστης», για μικρούς και μεγάλους μαθητές)

http://www.mikrosanagnostis.gr/istoria_list.asp

(Ελεύθερη ψηφιακή βιβλιοθήκη ebooks4greeks, για μεγαλύτερους μαθητές)

https://www.ebooks4greeks.gr/tag/audiobooks

(25 βιβλία των εκδόσεων Πατάκη, για μεγαλύτερους μαθητές)

http://www2.patakis.gr/25istories/

(30 κλασικά λογοτεχνικά έργα, για μεγαλύτερα παιδιά και νέους)

✩ “Άκουσε ένα βιβλίο” – 30 κλασικά λογοτεχνικά έργα (audio-books)

(“Παραμύθι χωρίς όνομα” της Πηνελόπης Δέλτα)

“Παραμύθι χωρίς όνομα” της Πηνελόπης Δέλτα σε ηχητικό βιβλίο (audio-book)

(δεκάδες αφηγήσεις γνωστών λογοτεχνικών αριστουργημάτων)

https://www.akousenabiblio.com/

Σημείωση: δεν είναι απαραίτητο να … «σχολιοποιήσουμε» τη δράση, η ακρόαση ενός παραμυθιού ή ενός λογοτεχνικού έργου είναι από μόνη της μια υπέροχη –και άκρως παιδευτική- διαδικασία και δεν είναι ανάγκη να «φορτωθεί» με δράσεις…

Αυτές τις μέρες οι τηλεοπτικοί σταθμοί αναθεώρησαν τα προγράμματά τους και τα εμπλούτισαν με πολλές ελληνικές ταινίες. Θα μπορούσαμε λοιπόν να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία και να προτρέψουμε τους μαθητές μας (δε θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο γιατί αγαπούν τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο) να δουν μία από τις ταινίες από αυτές.

Στον Οδηγό για τον ελληνικό κινηματογράφο της Διεύθυνσής μας (https://drive.google.com/file/d/1fnM_l78DFBEQVwpw0pkMVeW9xIUhNmDV/view) υπάρχουν πολλές προτεινόμενες δραστηριότητες. Ενδεικτικά:

-να εντοπίσουν οι μαθητές τα επαγγέλματα του κινηματογράφου (όπως καταγράφονται στους τίτλους της αρχής)

-να βρουν πληροφορίες για τον/την αγαπημένο/η τους πρωταγωνιστή/τρια (και να μας στείλουν μια παρουσίαση)

-να φτιάξουν την αφίσα της ταινίας που είδαν (με τη λογική μιας κινηματογραφικής αφίσας που φτιάχνεται για να διαφημίσει την ταινία) και να μας τη στείλουν

-να εξοικειωθούν με τη γλώσσα της κινηματογραφικής αφήγησης (μπορούν να επιλέξουν μια σκηνή της ταινίας και να εντοπίσουν στοιχεία όπως αριθμός πλάνων, είδος πλάνων, κάδρα κοντινά μεσαία ή μακρινά, οπτική γωνία κάμερας κλπ). Τα στοιχεία αυτά υπάρχουν στον Οδηγό (σελ. 22-28) και οι μαθητές μπορούν αφού δουν την ταινία στην τηλεόραση, να την ξαναδούν στο διαδίκτυο (όπου οι περισσότερες είναι αναρτημένες) και να ξεχωρίσουν εκεί με την ησυχία τους τη σκηνή που τους ενδιαφέρει ώστε να συγκεντρώσουν τις ζητούμενες πληροφορίες

-να φτιάξουν το storyboard μιας σκηνής της ταινίας που είδαν (το storyboard είναι ο οπτικός χάρτης της ιστορίας, δείτε σελ. 33-34 του Οδηγού)

-να γράψουν μια περίληψη της ταινίας

-να γράψουν ένα δικό τους διαφορετικό τέλος

-να γίνουν κριτικοί κινηματογράφου και να γράψουν μια κριτική

Με αφορμή τις ελληνικές ταινίες, οι μαθητές μπορούν να μάθουν περισσότερα για τον κινηματογράφο στην πόλη των Σερρών (διαβάζοντας το κεφάλαιο 23 της Τοπικής Ιστορίας: http://localhistoryserres.sites.sch.gr/index.php/20os-aionas-a/1930-1940-i-xrysi-periodos-tou-serraikoy-kinimatografou).

Γνωρίζουν οι μαθητές μας για τη σερραϊκή κινηματογραφική εταιρεία «Θέσπις-φιλμ» που ιδρύθηκε το 1960; Μάλιστα η παραγωγή της «Οι 900 της Μαρίνας» γυρίστηκε σε αξιοθέατα της πόλης μας και φυσικά προβλήθηκε σε πολλούς κινηματογράφους της χώρας μας! Η ταινία δεν πήγε καλά εμπορικά και έτσι η «Θέσπις-Φιλμ» διαλύθηκε αμέσως μετά! (περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο του Β. Τζανακάρη: «Το θέατρο και ο κινηματογράφος εις την «καλλίστην πόλιν» των Σερρών» και στην ιστοσελίδα

http://tainiothiki.gr/v2/filmography/view/1/692). Οι μαθητές μπορούν να απολαύσουν τη Σερραϊκή ελληνική ταινία εδώ:

Για την ιστορία μας θα χρειαστούμε:

1.Ήρωες

2.Μέρη

3.Αντικείμενα

4.Συναισθήματα

Δίνουμε στους μαθητές μας 2,3 λέξεις σε κάθε αριθμημένη κατηγορία (ή ζητούμε από τους μαθητές μας να προτείνουν λέξεις και να μας τις στείλουν: κάθε μαθητής θα κάνει 2,3 προτάσεις για 1 από τις κατηγορίες).

Α. Μια ιστορία πινγκ πονγκ:

Δίνουμε το σύνθημα και ένας/μία μαθητής/τρια ξεκινάει την ιστορία. Χρησιμοποιεί μία από τις προτεινόμενες λέξεις και γράφει την 1^η παράγραφο της ιστορίας. Τη στέλνει σε έναν/μία συμμαθητή/τριά του και εκείνος/η αναλαμβάνει να γράψει τη 2^η παράγραφο, χρησιμοποιώντας πάλι μία από τις προτεινόμενες λέξεις. Στη συνέχεια προωθεί το νέο κείμενο σε τρίτο/η συμμαθητή/τρια και έτσι προχωράει η ιστορία μέχρι να ολοκληρωθεί. Όταν λάβουμε πίσω την ολοκληρωμένη ιστορία, την προωθούμε σε όλους/ες και ζητούμε από κάθε μαθητή/τρια να αναλάβει την εικονογράφηση μίας παραγράφου (όχι της δικής του/της). Η εικονογράφηση θα μπορούσε να έχει τη μορφή comic)

(Σημ: Η παραπάνω διαδικασία θα γίνει μέσω μηνυμάτων που κοινοποιούμε σε όλους. Κάθε ένας/μία που συμπληρώνει την ιστορία, κοινοποιεί σε όλους/ες και επιλέγει ποιος/ποια θα τη συνεχίσει. Ορίζουμε από την αρχή ότι κάθε πρωί θα δίνεται μία συνέχεια στην ιστορία και έτσι θα χρειαστούμε αρκετές μέρες μέχρι αυτή να ολοκληρωθεί (εκτός αν χρησιμοποιήσουμε κάποιο ψηφιακό εργαλείο ή πλατφόρμα live επικοινωνίας, οπότε η όλη διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε ένα δίωρο ή και λιγότερο)

B. Το κουτί με τις ιστορίες (για την οικογένεια)

Παίρνουμε ένα κουτί (ή ένα μπωλ) και βάζουμε μέσα μικρά χαρτάκια στα οποία έχουμε γράψει λέξεις για τις 4 αρχικές προτεινόμενες κατηγορίες. Συμμετέχουμε όλοι στο σπίτι. Διπλώνουμε τα χαρτάκια και ανακατεύουμε. Ρίχνουμε κλήρο και αυτός που θα ξεκινήσει, τραβάει ένα χαρτάκι, διαβάζει τη λέξη και ξεκινάει (προφορικά) την ιστορία. Συνεχίζει ο επόμενος, τραβάει ένα άλλο χαρτάκι και δίνει συνέχεια στην ιστορία και συνεχίζουμε έτσι μέχρι να τραβήξουμε όλα τα χαρτάκια του κουτιού. Ζητούμε από τους μαθητές μας να γράψουν στη συνέχεια την ιστορία που έφτιαξαν με την οικογένειά τους και να μας τη στείλουν.

Tip: μέσα στις προτεινόμενες λέξεις βάζουμε και κάποιες που μπορούν να κάνουν άνω κάτω την ιστορία μας (π.χ. ρινόκερος)

Ο Ελύτης στο νοσοκομείο…

Αυτές τις μέρες βομβαρδιζόμαστε με εικόνες και βίντεο νοσοκομείων όπου γιατροί και νοσηλευτές δίνουν μάχη για να κρατήσουν τους ασθενείς τους στη ζωή. Με αφόρμηση μια τέτοια φωτο, προτείνουμε στους μαθητές μας να διαβάσουν το παρακάτω κείμενο του Ελύτη

(το έγραψε όταν μεταφέρθηκε από το Αλβανικό μέτωπο στο νοσοκομείο Ιωαννίνων με κοιλιακό τύφο («Χρονικό μιας δεκαετίας» στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο Ανοιχτά Χαρτιά)

Βρέθηκα στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου
των Ιωαννίνων, με όλες τις επιστημονικές ενδείξεις
ότι δεν πρόκειται να ξανασηκωθώ.
Πριν από τα αντιβιοτικά,
ο τύφος δεν είχε άλλη σωτηρία
από την αντοχή του οργανισμού σου.
Έπρεπε να υπομένεις, ακίνητος υποχρεωτικά,
με πάγο στην κοιλιά και μερικά κουταλάκια γάλα
ή πορτοκαλόζουμο για τροφή,
όλες τις ατέλειωτες μέρες που βαστούσε ο πυρετός,
σαράντα ακατέβατα. Κι ο Θεός βοηθός.
Έτυχε να περάσω τη μεγάλη κρίση,
τις μέρες που άρχισε η επίθεση των Γερμανών.
Το κρεβάτι μου βρισκόταν πλάι στο παράθυρο
και κάθε φορά που σήμαινε συναγερμός,
όλοι οι άλλοι άρρωστοι
(το νοσοκομείο ήταν παθολογικό και δεν είχε τραυματίες)
μαζί με τις νοσοκόμες και τους γιατρούς
τρεχοκοπούσανε στα καταφύγια.
Πριν φύγουν από το θάλαμο
μου άνοιγαν τα τζάμια, μήπως και σπάσουν
και με χτυπήσουν τα θραύσματα.
Κι απόμενα έτσι ολομόναχος
μέσα στον άδειο θάλαμο,
που μου φαινόταν ξαφνικά ότι μεγάλωνε,
γινότανε απέραντος, με τα ξέστρωτα κρεβάτια,
τα κουβαριασμένα σεντόνια, τα σακίδια,
μια σταματημένη απότομα ζωή,
ένα είδος Πομπηίας του κλειστού χώρου,
απ’ όπου αναδυόμουν και επέπλεα μετέωρος,
βουτηγμένος μέσα σε μια παράξενη ηρεμία.
Ώσπου σε λίγο άρχισαν οι εκρήξεις,
που ολοένα πλήθαιναν και πλησίαζαν.
Αυτό πια, δεν ήταν πόλεμος, ήταν μια μονομαχία.
Δεν υπήρχαν
στρατεύματα, όπλα,
υπηρεσίες, επιτελεία.
Τίποτε.
Μονάχα
το αόρατο εκείνο τέρας
που μπουμπούνιζε από ψηλά.
Κι εγώ ασάλευτος, με την πληγιασμένη ράχη
και το κομμάτι τ’ ουρανού απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο.
Ένα αίσθημα που δεν είχα δοκιμάσει ποτέ
όσο ήμουν τριγυρισμένος από τους στρατιώτες μου
αναπηδούσε τώρα μέσα μου,
πολλαπλασιαζότανε, με χίλιες φωνές μου έκρενε:
”πρέπει, πρέπει, πρέπει,
να ζήσεις, να νικήσεις, να τα βγάλεις πέρα”.
Θα ‘ναι φαίνεται, στη μοναξιά και στον άνισο αγώνα
που ξυπνάει όλος ο άντρας. Και ο ποιητής.
Η ιδέα ενός βιβλίου με κρατούσε
– όπως άλλους ένα εικόνισμα.
Το έβλεπα, το φυλλομετρούσα,
τα ποιήματα που δεν είχα γράψει,
και που θα ήθελα να είχα γράψει,
γεμίζανε με το εξωτερικό τους σχήμα τις σελίδες του,
δεν απόμενε παρά να τα ”γεμίσω”
όπως γεμίζεις μια σειρά από άδεια ποτήρια,
και αμέσως
τι δύναμη, τι ελευθερία, τι αψηφησιά
στις βόμβες και στο θάνατο.
Την άλλη μέρα, όταν είδα να με πλησιάζει
ένας παπάς με το δισκοπότηρο στο χέρι,μόνο που δε γάβγισα.
Το ‘βαλε στα πόδια και οι άλλοι άρρωστοι γελούσανε.
Όμως εγώ δε βάσταξα κι έβαλα τα κλάματα.
Οι γιατροί μαζευτήκανε γύρω μου,
κάτι είπανε μεταξύ τους,
και στο τέλος ένας απ’ αυτούς μου έκανε μια ένεση.
Βυθίστηκα στον ύπνο για ώρες πολλές.
Και την άλλη μέρα
– κάτι απίστευτο – ξύπνησα σχεδόν απύρετος.
Είχα περάσει τη μεγάλη κρίση.
Το βιβλίο που ονειρευόμουν
θα μπορούσε ίσως να γίνει.
Και τώρα, βέβαια, που γράφω,
ύστερα από τόσα χρόνια,
το ιδανικό αυτό βιβλίο δεν έγινε.
Αλλά τι σημαίνει;
Η ελπίδα του με κράτησε στη ζωή,
και τότε που δεν ήξερα και τώρα που κατάλαβα
ότι τα ιδανικά βιβλία δε γίνονται ποτέ.
Οδυσσέας Ελύτης

Παροτρύνουμε τους μαθητές μας:

-να φανταστούν και να ζωγραφίσουν τον Ελύτη στο νοσοκομείο

-να εντοπίσουν τα συναισθήματά του καθώς έγραφε αυτές τις γραμμές

-να προσθέσουν 2,3 δικές τους προτάσεις στο κείμενο του Ελύτη

-να ανατρέξουν σε δικές τους εμπειρίες (νοσηλείας) ή να ρωτήσουν τους γονείς τους (ή τηλεφωνικά τους παππούδες τους)

-να δώσουν έναν τίτλο στο απόσπασμα

-αν ο Ελύτης προλάβαινε να γράψει το «ιδανικό» του βιβλίο, τι εξώφυλλο και τίτλο θα είχε;

-να βρουν πληροφορίες για τον Ελύτη και να φτιάξουν ένα συνοπτικό βιογραφικό (ή μια παρουσίαση) και να διαβάσουν και άλλα κείμενά του:

(ενδεικτικά)

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/odysseas_elytis_poems.htm

http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=9

Βρίσκοντας μια νότα αισιοδοξίας

Οι μαθητές μας βρίσκονται εδώ και μέρες σε ένα σπίτι όπου τα μέλη της οικογένειας είναι συγκεντρωμένα γύρω από την οικογενειακή «εστία», δηλαδή το τηλεοπτικό κουτί…, και βομβαρδίζονται 24 ώρες το 24ωρο με δυσάρεστες ειδήσεις για την πανδημία. Είναι σημαντικό να κρατήσουμε αποστάσεις από το φαινόμενο …

…κλείνοντας την τηλεόραση κάποιες ώρες

…επιλέγοντας άλλα προγράμματα (εκτός των ενημερωτικών)

…διατηρώντας ακμαίο το ηθικό μας

Παρόλα όσα συμβαίνουν, είναι σημαντικό να αναδείξουμε θετικές ειδήσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να αντέξουμε το επόμενο δύσκολο χρονικό διάστημα. Πέρα, λοιπόν, από την εκπαιδευτική διάσταση αυτών των διδακτικών προτάσεων (προτιμώ να τα λέω «κεντρίσματα»), είναι το ίδιο χρήσιμο να «βομβαρδίσουμε τους μαθητές μας και τις οικογένειές τους με ευχάριστες ή αστείες ειδήσεις:

-το αστείο βίντεο της Finos Film για το σύνθημα των ημερών: Μένουμε σπίτι (που βασίζεται σε πλάνα της ελληνικής ταινίας «Για ποιον χτυπάει η κουδούνα;»)

-Μία Ιταλίδα γιαγιά δίνει συμβουλές…

https://drive.google.com/open?id=1ebqbyeT3l4dKwfajesBiWgb4fCqn0RWS

-Ο Τομ (ο γνωστός ήρωας κινουμένων σχεδίων) πανικοβάλλεται όταν κάποιος βήχει κοντά του (και ο πανικός -ΤΟ ΤΟΝΙΖΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ- δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος)

https://drive.google.com/open?id=10cP2mjT1aGqcqSPdpK_kHIawQif_BXbu

-Στην Ιταλία η τηλεκπαίδευση λόγω του κλεισίματος των σχολείων ξεκίνησε. Όμως το υπουργείο λογάριασε χωρίς τον ξενοδόχο… την Ιταλίδα μαμά…η οποία με τη σειρά της λογάριασε χωρίς τον ξενοδόχο… την Ιταλίδα δασκάλα!

https://drive.google.com/open?id=1-50z-cgC_yuaYvqZdH8Il2vu6c9yKSZQ

Αλλά και συγκινητικές ειδήσεις…

(Εγγονή δείχνει το δαχτυλίδι των αρραβώνων της στον παππού της…)

https://www.metrosport.gr/koronoios-edeixe-ston-pappoy-tis-to-dachtylidi-ton-arravonon-tis-piso-apo-to-tzami-236743

(Βίντεο της περιφέρειας Κρήτης.. μια εγγονή τηλεφωνεί στη γιαγιά της)

(Ηλικιωμένη προσπαθεί να μιλήσει στον επί 60 χρόνια σύζυγό της που είναι σε καραντίνα -Μέσα από ένα τζάμι)

https://www.iefimerida.gr/kosmos/koronoios-ilikiomeni-syzygos-girokomeio-karantina

(Το συγκινητικό μήνυμα γιατρών και νοσηλευτών του Νοσοκομείου Λάρισας)

https://www.enikos.gr/society/709401/koronoios-to-sygkinitiko-minyma-giatron-kai-nosilefton-tou-nosoko

Ένας Κινέζος ασθενής ζητάει από τον γιατρό του να δει το ηλιοβασίλεμα (ο ασθενής επέζησε)

https://www.huffingtonpost.gr/entry/yoechan-e-fotoyrafia-poe-mas-ekane-na-xechasoeme-ton-koronoio-kai-na-themethoeme-ti-semainei-elpida_gr_5e689a4cc5b60557280ddec8

Παππούς γνωρίζει το νεογέννητο εγγόνι του από το παράθυρο -Τρεις γενιές σε κοινωνική απόσταση

https://www.iefimerida.gr/kosmos/koronoios-foto-pappoys-koita-eggoni-apo-parathyro

Και φυσικά θετικές ειδήσεις (όπως ο περιορισμός του ιού στην Κίνα, οι δεκάδες προσπάθειες κατασκευής εμβολίου, το κύμα συμπαράστασης προς χώρες που επλήγησαν περισσότερο, μία γυναίκα στην Ελλάδα που ήταν θετική γέννησε ένα υγιέστατο μωράκι κλπ)

Μαγειρεύουμε και θυμόμαστε τις μονάδες

Τώρα που οι μαθητές μας περνούν πολλές ώρες με τους γονείς τους στο σπίτι, μια ακόμη ελκυστική οικογενειακή δραστηριότητα, που μάλιστα έχει και …μαθηματική διάσταση, είναι τα οικογενειακά μαγειρέματα.

Μπορούμε να βρούμε, λοιπόν, υγιεινές συνταγές (γλυκά, σνακ κλπ) και να παροτρύνουμε τους μαθητές μας να μαγειρέψουν μαζί με τους γονείς τους. Στο διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε δεκάδες τέτοιες συνταγές (π.χ. https://www.paidiastinkouzina.gr/recipes/). Η δραστηριότητα έχει πολλές διαστάσεις:

-ερχόμαστε πιο κοντά, συνεργαζόμαστε, επικοινωνούμε στο σπίτι

-αποκτούμε γνώσεις αγωγής υγείας (υγιεινή διατροφή, συστατικά, ομάδες τροφών, θερμίδες)

-θυμόμαστε όσα μάθαμε στα μαθηματικά για τις μονάδες βάρους, όγκου, θερμοκρασίας (ζητούμε από τα παιδιά να ταξινομούν τα υλικά, να υπολογίζουν τις ποσότητες, να μετρούν κατακτώντας την έννοια των αριθμών, να ζυγίζουν, να κάνουν υπολογισμούς, μαθηματικές πράξεις, μαθαίνουν τα σχήματα (επιλέγοντας, π.χ., το σκεύος που θα χρειαστούμε, αν θα είναι κυκλικό, οβάλ, τετράγωνο ή παραλληλόγραμμο) και συγκρίνουν το μέγεθός τους (μεγάλο-μικρό, βαθύ-ρηχό, πλατύ-στενό, μακρύ-κοντό κτλ.).

-θυμόμαστε όσα μάθαμε στη φυσική για τις τρεις καταστάσεις της ύλης (υγρά, στερεά και αέρια) αλλά και έννοιες όπως η εξάτμιση, η υγροποίηση, η τήξη, η πήξη αλλά ακόμη, διακρίνουμε τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα τα μαγειρικά σκεύη που χρησιμοποιούμε (π.χ. ξύλινη κουτάλα, πλαστικό μπολ, μεταλλικό κουτάλι, γυάλινο ταψί κ.ά.).

-εξοικειωνόμαστε με το ιδιαίτερο κειμενικό είδος των συνταγών μαγειρικής (βρίσκουμε συνταγές, γράφουμε την αγαπημένη μας συνταγή, τηλεφωνούμε στη γιαγιά και στον παππού για …τηλεφωνικές οδηγίες κλπ)

-τα παιδιά ενεργοποιούν όλες τις αισθήσεις τους (βλέπουν, γεύονται, μυρίζουν, αγγίζουν, ακούν (π.χ. το νερό που βράζει, τον ήχο του ποπ κορν που αναπηδά), επίσης διακρίνουν ομοιότητες και διαφορές και παρατηρούν τις αλλαγές των υλικών καθώς τα επεξεργαζόμαστε

Τι προτείνω:

Α. Βρείτε μια συνταγή που πιστεύετε ότι θα αρέσει στους μαθητές σας (π.χ. σπιτική σοκοπάστα)

Β. Στείλτε την στα παιδιά (γράφοντάς την όμως με διαφορετικό τρόπο, σε κείμενο συνεχούς ροής, σε μια παράγραφο δηλαδή, χωρίς να τηρήσετε τους κώδικες αυτού του κειμενικού είδους, των συνταγών) και ζητήστε τους να τη γράψουν με τον σωστό τρόπο (τίτλος, διάρκεια, υλικά, εκτέλεση, tips)

Γ. Επιλέξτε από τις προαναφερόμενες διδακτικές προτάσεις όσες θέλετε και ζητήστε από τα παιδιά μετατροπές μονάδων ή αποσαφήνιση άλλων εννοιών (για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της παρασκευής τι από τα παρακάτω έγινε; Τήξη, πήξη, εξάτμιση, υγροποίηση και γιατί;). Άλλο παράδειγμα πρότασης για μικρές τάξεις: τους στέλνετε τη συνταγή για ένα κέικ και τους ζητάτε να αλλάξουν τις ποσότητες ώστε να κάνουν δύο κέικ (ανάλογα ποσά). Δοκιμάστε να τους …μπερδέψετε στέλνοντας την ίδια συνταγή με μονάδες όγκου και με μονάδες βάρους…

Δ. Ζητήστε από τα παιδιά να φωτογραφίσουν τη συνταγή τους και να παροτρύνουν τους γονείς τους να την αναρτήσουν στα social media τους

Η Μύρτιδα και οι λοιμοί στην ανθρώπινη ιστορία

Επιδημίες όπως αυτή που ζούμε (αλλά και πολύ χειρότερες από αυτή) έχει ξαναζήσει η ανθρωπότητα. Προτείνεται στους εκπαιδευτικούς, ανάλογα με την τάξη τους και την ιστορική περίοδο που αποτελεί αντικείμενο μελέτης από τους μαθητές τους, να επικεντρωθούν  στο θέμα των επιδημιών. Για παράδειγμα:

Α. Αρχαία Ελλάδα: εδώ το θέμα είναι ο λοιμός της Αρχαία Αθήνας (430 π.Χ.). Πληροφορίες: https://www.mixanitouxronou.gr/o-ios-empola-itan-o-limos-pou-exontose-tin-archea-athina-ke-ton-perikli-i-nosos-ton-ennea-imeron-ke-o-loxingas-ine-paromia-simptomata-pou-ta-anaferi-ke-o-thoukididis/

Β. Βυζαντινή ιστορία: εδώ το θέμα είναι η πανούκλα του Ιουστινιανού (540 μ.Χ.). Πληροφορίες: https://www.mixanitouxronou.gr/i-tromeri-epidimia-pou-eksolothreve-10-xiliades-atoma-tin-imera-stin-konstantinoupoli-pos-prostatevan-tis-gynaikes-me-psyxologika-provlimata-apo-ta-diazygia/

Γ. Μεσαιωνική Ευρώπη: εδώ το θέμα είναι ο Μαύρος Θάνατος του Μεσαίωνα (1348 – 1353). Πληροφορίες: https://www.mixanitouxronou.gr/i-panoukla-pou-apodekatise-to-13-tou-plithismou-stin-evropi-tou-meseona-tin-antimetopizan-me-litanies-ke-tote-vgike-i-lexi-karantina-pou-simeni-apoklismos-40-imeron/

Δ. Παγκόσμια νεότερη ιστορία: εδώ το θέμα η πρώτη (1817) και η τρίτη πανδημία πανούκλας (1850) στην Ασία. Πληροφορίες:

..η ρωσική γρίπη του 1889…

…η  «ισπανική γρίπη» (1918-1919). Πληροφορίες:

https://www.mixanitouxronou.gr/ispaniki-gripi-tou-1918-pou-moline-13-tou-pagkosmiou-plithismou-ke-exontose-pano-apo-20-ekatommiria-anthropous/

…η ασιατική γρίπη του 1957…

…και ο  SARS (2003) που χτύπησε την Ασία το 2003.

Οι μαθητές ανάλογα με τη διδακτέα ύλη της ιστορίας της τάξης τους, μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες για την ιστορική περίοδο που τους αφορά. Ζητούμενο είναι όχι απλώς να ενημερωθούν για την επιδημία, αλλά με αφορμή αυτή:

-να σχεδιάσουν την ιστοριογραμμή της συγκεκριμένης περιόδου

-να εντοπίσουν τα σημαντικότερα γεγονότα και τις προσωπικότητες που σημάδεψαν τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο

-να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η επιδημία άλλαξε την ιστορία (για παράδειγμα  η αρχαία Αθήνα δεν μπόρεσε να ανακάμψει πλήρως από την πανδημία. Ο λοιμός αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες που συντέλεσαν στην ήττα των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό και στην παρακμή της Αθηναϊκής δημοκρατίας)

-να βρουν ομοιότητες και διαφορές με τη σημερινή επιδημία

Ακόμη αφόρμηση για προβληματισμό και σχολιασμό μπορεί να είναι και κάποιοι πίνακες ζωγραφικής:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CF%8E%CE%BD#/media/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Plague_in_an_Ancient_City_LACMA_AC1997.10.1_(1_of_2).jpg

Ειδικότερα θέματα που μπορεί να προσεγγίσει ο εκπαιδευτικός είναι:

Α. Η περίπτωση της Μύρτιδος (ενός εντεκάχρονου κοριτσιού -που το πρόσωπό του ανακατασκευάσθηκε- το οποίο πέθανε κατά το λοιμό και το κρανίο της βρέθηκε στον ομαδικό τάφο του Κεραμεικού κατά τις εργασίες κατασκευής του Μετρό Αθηνών). Στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος (http://www.myrtis.gr/index.php?lang=el) οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βρουν πολλές πληροφορίες και να παροτρύνουν σε δράσεις (πώς φαντάζεστε τη Μύρτιδα, βρείτε τη φωτογραφία της ανακατασκευής, τι συναισθήματα σας προκαλεί, φανταστείτε μια ημέρα από τη ζωή της Μύρτιδος κλπ).

Β. Η επιδημία πανώλης επί Καποδίστρια το 1828 (πληροφορίες:  https://www.verianet.gr/post/80647-apo-thn-epidhmia-panolhs-epi-kapodistria-to-1828-ston-k)

Γ. Τα κείμενα του Θουκυδίδη στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (και στα αρχαία και σε μετάφραση) για τον λοιμό της Αθήνας (που οι μαθητές μπορούν να μελετήσουν):

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=239

Δ. Η περίπτωση του Ευγένιου Λαζόφσκι, του ήρωα-γιατρού του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που προκάλεσε ψεύτικη επιδημία και έσωσε 8.000 ανθρώπους από τους Ναζί

https://www.iefimerida.gr/stories/prokalese-pseytiki-epidimia-esose-anthropoys-apo-nazi

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν μια προσπάθεια να διδάξουμε παγκόσμια γεωγραφία. Το διαδίκτυο πια προσφέρει πολύτιμες ιστοσελίδες και εργαλεία. Ας ξεκινήσουμε από έναν διαδραστικό χάρτη που καταγράφει τα κρούσματα του κορονοϊού: https://coronavirus.jhu.edu/map.html (αν νομίζετε ότι θα ήταν σκόπιμο να μην συνδέουμε όλες μας τις προτάσεις με την επικαιρότητα των ημερών, για λόγους ψυχολογίας των παιδιών, παραλείψτε αυτό το βήμα και χρησιμοποιήστε έναν κοινό παγκόσμιο χάρτη). Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν μία από τις χώρες του χάρτη και στη συνέχεια να αναζητήσουν πληροφορίες για τη χώρα (συγκεντρώνοντας τις σημαντικότερες σε μια παρουσίαση που θα κάνουν). Για να τους βοηθήσουμε, μπορούμε να τους καθοδηγήσουμε προτείνοντας πεδία (γεωμορφολογία, σύνορα, έκταση, πληθυσμός, οικονομία κλπ) και θέτοντας ανώτατο όριο διαφανειών (π.χ. ως 20). Η δράση μπορεί να εμπλουτιστεί με:

α. Εικονικές περιηγήσεις σε διάσημα μνημεία (https://www.ethnos.gr/open-life/95145_menoymespiti-101-meri-sta-opoia-mporeite-na-taxidepsete-apo-ton-kanape-sas) όπως Σινικό Τείχος,  Κολοσσαίο, Ταζ Μαχάλ, Μάτσου Πίτσου, Άνγκορ Βατ, Στόουνχεντζ, Πυραμίδες Αιγύπτου, Άγαλμα της Ελευθερίας, Βατικανό, Σαγράδα Φαμίλια.

β. Περιήγηση σε μουσεία της χώρας που επιλέξαμε με το google art project:http://www.googleartproject.com/

γ. Να περιηγηθούμε μέσω από live κάμερες σε διάφορες πρωτεύουσες του κόσμου: https://www.skylinewebcams.com/el/live-cams-category/city-cams.html

Η τελευταία δραστηριότητα προσφέρεται και για μία επώδυνη διαπίστωση: ποια είναι η εικόνα των μεγάλων πόλεων του πλανήτη σήμερα; Γιατί; Τι συναισθήματα μας γεννά η εικόνα αυτή;

Υποστηρικτικά σε όλα τα παραπάνω:

https://e-geografia.eduportal.gr/katalogos-efarmogon-st-dimotikou/ (εφαρμογές για τη γεωγραφία)

https://seos-project.eu/world-of-images/world-of-images-ws-list.gr.html

http://labrinos.webpages.auth.gr/digital_geography/  (υλικό του καθηγητή Ν. Λαμπρινού, του ΑΠΘ)

Είναι πολύ σημαντικό να θυμηθούμε και να συνειδητοποιήσουμε αυτές τις δύσκολες μέρες τους συμπολίτες μας που με το έργο τους και την εργασία τους συμβάλλουν ώστε όλοι μας να έχουμε σημαντικές υπηρεσίες αλλά και προϊόντα. Μπορούμε να θέσουμε πρώτα κάποια ερωτήματα στα παιδιά:

-ποιοι άνθρωποι εξακολουθούν αυτές τις μέρες να εργάζονται; (ποιοι επαγγελματίες εργάζονται για όλους εμάς κάτω από δύσκολες και συχνά επικίνδυνες συνθήκες; καλό είναι να μην περιοριστούμε μόνο στα πρόσωπα που προβάλλονται στην τηλεόραση αλλά και στους αφανείς ήρωες, το προσωπικό καθαριότητας, τους τεχνικούς των τηλεπικοινωνιών και των δικτύων ενέργειας, τους ένστολους κλπ)

-γιατί είναι ιδιαίτερα σημαντικό το έργο τους; (σε ποιες άλλες χρονικές περιόδους του έτους αυτοί εργάζονται όταν οι περισσότεροι ξεκουράζονται;)

-έχουμε τέτοιους ανθρώπους στο φιλικό ή οικογενειακό μας περιβάλλον;

Αν ναι, μια ωραία ιδέα θα ήταν να επικοινωνήσουμε μαζί τους τηλεφωνικά και να τους ευχαριστήσουμε

Ακόμη θα μπορούσαμε να γράψουμε μια επιστολή προς αυτούς τους ανθρώπους (είτε προσωπική, αν γνωρίζουμε τα στοιχεία τους, είτε απρόσωπη αν απευθυνθούμε σε έναν κλάδο). Αντί της επιστολής, θα μπορούσαμε να τους αφιερώσουμε μια ζωγραφιά. Μια πρόταση θα ήταν να ζητήσουμε από τους γονείς μας να δημοσιοποιήσουν στα δικά τους social media την επιστολή μας ή τη ζωγραφιά μας. 

Υπάρχουν κάποια πρόσωπα που ξεχωρίζουμε; Ένα τέτοιο πρόσωπο για παράδειγμα είναι ο κ. Τσιόδρας Σωτήρης. Οι μαθητές θα μπορούσαν να κάνουν μια έρευνα στο διαδίκτυο και να ετοιμάσουν ένα κείμενο ή μια παρουσίαση γι’ αυτόν. Ποιες πληροφορίες ξεχώρισαν; Τι τους έκανε εντύπωση; (βοηθητικά λινκ: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B9%CF%8C%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%82, το βιογραφικό του κ. Τσιόδρα, https://www.youtube.com/watch?time_continue=4&v=5g0TVE_v3gE, ένα χαρακτηριστικό βίντεο όπου μιλάει)

Στις δημόσιες ανακοινώσεις κάθε απόγευμα, ο κ. Τσιόδρας συστήνεται ως “λοιμωξιολόγος” και εκπρόσωπος του ΕΟΔΥ. Τι είναι ο ΕΟΔΥ; Επισκεπτόμαστε την ιστοσελίδα και ενημερωνόμαστε. Βλέπουμε τα ενημερωτικά βίντεο και τα συνοδά έντυπα (https://eody.gov.gr/). Τι σημαίνουν τα αρχικά ΕΟΔΥ. Συζητούμε για τα αρκτικόλεξα και βρίσκουμε όσα περισσότερα μπορούμε. 

Τι θα πει “λοιμωξιολόγος”; Επισκεπτόμαστε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html) και ζητούμε από τους μαθητές μας να επιλέξουν “Νέα Ελληνική”, “Εργαλεία”, “Ηλεκτρονικά λεξικά”, “Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής” και να βάλουν στην αναζήτηση διάφορους σχετικούς όρους: “λοίμωξη”, λοιμώδης” κλπ και να κατανοήσουν τους όρους. Σε τι διαφέρουν οι όροι “λιμός” και “λοιμός”; Οι μαθητές αναζητούν τις ερμηνείες, φτιάχνουν προτάσεις, βρίσκουν σύνθετες ή παράγωγες λέξεις. 

Με αφορμή τον εορτασμό, μπορούμε να προωθήσουμε στους μαθητές μας άφθονο υλικό. Προτείνω:

-Να αξιοποιηθούν τα 5 κεφάλαια του βιβλίου της τοπικής ιστορίας των Σερρών (11. Η περίοδος της Τουρκοκρατίας: διοικητική και θρησκευτική οργάνωση, καθημερινή ζωή, 12. Η οικονομική ζωή στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, 13. Η παιδεία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, 14.α. Επαναστατικές κινήσεις στην περιοχή των Σερρών, 14.β. Ο Εμμανουήλ Παπάς) που βρίσκονται εδώ:

http://localhistoryserres.sites.sch.gr/index.php/tourkokratia

Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν ένα από τα κεφάλαια και να το μελετήσουν (να διαβάσουν τις πηγές, να χρησιμοποιήσουν τα λινκ, να κάνουν κάποια από τις προτεινόμενες δραστηριότητες)

Σαν πρόσθετο υλικό (δεν μπαίνω στη διαδικασία να σας στείλω υλικό που υπάρχει σε εκατοντάδες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες και μπορείτε τόσο εσείς όσο και οι μαθητές σας να βρείτε) προτείνω:

α. Ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ: https://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/epeteios-25is-martioy/

β. Το εύληπτο υλικό της ελληνικής Βουλής:  http://foundation.parliament.gr/central.aspx?sId=111I455I1185I646I458169

γ. Μια ακόμη ιδέα θα ήταν να γράψουν οι μαθητές ένα σύντομο κείμενο για την επανάσταση επιλέγοντας όμως να απαντήσουν σε ένα από τα ακόλουθα ερωτήματα:

«Τι είναι για μένα η επανάσταση του 1821;»
«Οι αξίες και τα μηνύματα των αγώνων των Ελλήνων έχουν θέση στον σύγχρονο κόσμο;»
«Με ποιον ήρωα/με ποια ηρωίδα της επανάστασης του 1821 ταυτίζομαι και γιατί;»
«Τι σημαίνει για μένα σήμερα, το 2020, να είναι κανείς ήρωας; Ποιοι είναι οι σύγχρονοι ήρωες της εποχής μας;»
«Για ποιο γεγονός της Επανάστασης δεν είμαι υπερήφανος και θα ήθελα να ξεχάσω; Γιατί;»
«Για ποια πράγματα θα άξιζε να επαναστατήσετε σήμερα;»

δ. Τέλος τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν να διαβάσουν ένα από τα κείμενα για την επανάσταση που είναι αναρτημένα δωρεάν στην Ελεύθερη Ψηφιακή βιβλιοθήκη (Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη, Βιογραφία Καραϊσκάκη, Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη). Μπορούν μάλιστα να επιλέξουν έναν από τους τρεις ήρωες και να ετοιμάσουν μια πολυμεσική παρουσίαση γι’ αυτόν (ή για ένα άλλο πρόσωπο της επανάστασης που επιθυμούν). 

https://www.ebooks4greeks.gr/tag/%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7-1821

Τις μέρες αυτές που θα είμαστε όλοι περιορισμένοι στις οικίες μας, νομίζω ότι θα είναι χρήσιμο (αφορά εκπομπές για παιδιά αλλά και για εμάς τους εκπαιδευτικούς)

Κάθε Δευτέρα θα σας προωθείται νέος πίνακας για τη νέα τηλεοπτική εβδομάδα

Και λίγα Μαθηματικά. Καθώς όλοι μας μιλούν για την εκθετική αύξηση των κρουσμάτων, μπορούμε να δώσουμε στους μαθητές μας τον γνωστό μύθο (η ιδέα από ανάρτηση του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη, καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ):

Ο μύθος μιλάει για ένα βασιλιά στην μακρινή Ινδία που ήταν καλός στο σκάκι και είχε τη συνήθεια να καλεί τους περαστικούς να παίξουνε παρτίδες. Μια μέρα προσκάλεσε ένα σοφό περαστικό, λέγοντας του ότι αν χάσει θα του χάριζε ό,τι ζητούσε. Ο σοφός του ζήτησε να πληρωθεί σε ρύζι με τον εξής τρόπο: δύο κόκκους ρύζι για το πρώτο τετράγωνο της σκακιέρας, τέσσερις για το δεύτερο, οχτώ για το τρίτο, και ούτω καθεξής, βάζοντας σε κάθε τετράγωνο της σκακιέρας δύο φορές τον αριθμό από κόκκους του γειτονικού τετραγώνου. Ο βασιλιάς δέχτηκε και έπαιξαν.Ο περαστικός ήταν βιρτουόζος στο σκάκι, και προς έκπληξη όλων κέρδισε τον βασιλιά. Ο βασιλιάς ζήτησε να φέρουν ένα σακί με ρύζι για να πληρώσει τον περαστικό. Και άρχισε να βάζει τους κόκκους στη σκακιέρα. Όμως σύντομα κατάλαβε ότι ακόμα και η αμύθητη περιουσία του δεν αρκούσε για να πληρώσει τον περαστικό. Συνειδητοποίησε ότι όταν έφτανε στο εικοστό τετράγωνο θα χρειαζόταν περίπου 1 εκατομμύριο κόκκους ρυζιού, σ το τριακοστό 1 δισεκατομμύριο κόκκους, στο τεσσαρακοστό 1 τρισεκατομμύριο, και πάει λέγοντας. Για να πληρώσει τον περαστικό θα χρειαζόταν περίπου 1 τρισεκατομμύριο τόνους ρυζιού, δηλαδή περισσότερους τόνους από όσο ρύζι παράγει η Κίνα σε 7000 χρόνια, με βάση την περσινή της παραγωγή!

Μπορούμε να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να λύσουν το πρόβλημα..

Στη συνέχεια τους δίνουμε  ένα μαθηματικό πρόβλημα σχετικό με τον κορονοϊό:

Αν έχουμε 300 κρούσματα του γνωστού ιού τα οποία μετακινούνται ελεύθερα στην κοινωνία και κάθε ένα κρούσμα του ιού κολλάει κάθε μέρα έναν ακόμη, πόσα κρούσματα θα έχουμε σε 1 ή 2 εβδομάδες; (οι μαθητές στο Λύκειο μπορούν να το λύσουν με προόδους, αλλά και στο δημοτικό μπορούν να κάνουν τους υπολογισμούς)

Αλλάζουμε τώρα το πρόβλημα:

Αν έχουμε 300 κρούσματα του γνωστού ιού και μένουν σε 300 διαφορετικά σπίτια και επιλέξουν όλοι αυτοί να μη μετακινηθούν, πόσος θα είναι ο αριθμός των κρουσμάτων σε 1 ή 2 εβδομάδες;

Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές μας κάνουν μαθηματικά (δυνάμεις, πολλαπλασιασμοί, προσθέσεις, πρόοδοι για τη δευτεροβάθμια) και ταυτόχρονα μπορούν να κατανοήσουν και τη σημασία των απαγορεύσεων στις μετακινήσεις που ισχύουν από σήμερα. 

Το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στηρίζοντας την εκστρατεία «Μένουμε Σπίτι», προσφέρει ποιοτική ψυχαγωγία με δωρεάν online παρακολούθηση σπουδαίων κινηματογραφικών του παραγωγών.

Πρόκειται για ντοκιμαντέρ ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου, οδοιπορικά σε περισσότερες από είκοσι πόλεις της Μικράς Ασίας, καταγραφή των θαλάσσιων ταξιδιών του ελληνικού λαού στην Κύπρο και τον Λίβανο κ.α. Στις περισσότερες από τις παραγωγές που θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει το κοινό δωρεάν, γίνεται χρήση τρισδιάστατων γραφικών που αναπαριστούν μνημεία και δημόσια κτήρια τα οποία δεν διασώζονται σήμερα. Πολλές από τις παραγωγές έχουν βραβευθεί σε διεθνή Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ενώ η ταινία «Ερμογένους Οίκος» αποτελεί μόνιμο έκθεμα του AltesMuseum στο Βερολίνο.

Οι ταινίες βρίσκονται εδώ:

http://www.fhw.gr/films/index.php?view=erg

(Σημειώνω κάτι ακόμη: είναι πολύ σημαντικό να προτείνονται δράσεις που θα μπορούσαν να προσελκύσουν όχι μόνο τους μαθητές μας αλλά και την υπόλοιπη οικογένειά τους. Η περίπτωση των ταινιών του ΙΜΕ προσφέρεται για κάτι τέτοιο)

Μια ακόμη πρόταση είναι  είναι το online πρόγραμμα “Πώς έπαιζαν τα παιδιά των αρχαίων Ελλήνων μέσα στο σπίτι;” του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Το πρόγραμμα είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρο καθώς ζητούμενο είναι να μείνουν μέσα στα σπίτια τους οι μαθητές μας και να βρουν τρόπο να παίξουν σε αυτά. Το online πρόγραμμα «Παίζοντας στο σπίτι» προσκαλεί τα παιδιά να παίξουν  μέσα στο σπίτι, φτιάχνοντας τα ίδια παιχνίδια των αρχαίων Ελλήνων: Κουδουνίστρες, κούκλες, παιχνίδια με ρόδες, ζωάκια από πηλό, αστράγαλοι, μπάλες αλλά και ξύλινα αλογάκια διασκέδαζαν τα παιδιά  των αρχαίων Ελλήνων τις ώρες που έμεναν στο σπίτι. Αγαπημένα παιχνίδια ήταν και τα ομαδικά όπως το κρυφτό, η τυφλόμυγα, τα αγαλματάκια ακούνητα, το κουτσό, αλλά και οι γρίφοι και τα αινίγματα. 

Παράλληλα, τα παιδιά μπορούν να… ντυθούν ακόμη και να χτενιστούν ως αρχαίοι Έλληνες, φτιάχνοντας τα δικά τους ρούχα, κοσμήματα, στολίδια, κορδέλες και καπέλα, με απλά υλικά. 

https://cycladic.gr/page/paizontas-sto-spiti?slide=1

Αυτές τις ημέρες, που οι μαθητές μας είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, μια ακόμη καλή ιδέα είναι η εικονική περιήγηση σε μουσειακούς χώρους. Τα σημαντικότερα ελληνικά (και ξένα μουσεία) έχουν δημιουργήσει εξαιρετικές διαδραστικές ψηφιακές περιηγήσεις που θα ήταν χρήσιμο να αξιοποιηθούν. Τα μουσεία άλλωστε είναι άτυποι χώροι εκπαίδευσης και μόνο κερδισμένοι θα βγουν οι μαθητές μας από την περιήγηση σε αυτά. 

Μπορούμε να προτείνουμε:

-Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο  www.namuseum.gr  

-Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης www.amth.gr 

-Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης- εκθέσεις https://www.amth.gr/exhibitions 

-Λευκός Πύργος www.lpth.gr/   

-Νομισματικό Μουσείο www.nummus.gr  

-Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο www.ebyzantinemuseum.gr   

-Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού  www.mbp.gr  

-Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου www.heraklionmuseum.gr  

-Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου-Επιλεγμένα εκθέματα https://heraklionmuseum.gr/?page_id=641 

– Μουσείο Ασιατικής Τέχνης www.matk.gr    

-Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων www.amio.gr 

-Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας www.igoumenitsamuseum.gr   

-Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας www.tegeamuseum.gr 

Το Μουσείο Ακρόπολης διαθέτει διαδικτυακά ψηφιακές εφαρμογές που αναδεικνύουν τα εκθέματα και “φωτίζουν” πτυχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. www.theacropolismuseum.gr/el/content/ekpaideftiko-yliko  

Ενδεικτικά: -«Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο». Ο μικρός χρήστης διαλέγει το πινέλο και τα χρώματα που επιθυμεί δημιουργώντας πολλές  και απίθανες παραλλαγές στην εικόνα του αγάλματος της Πεπλοφόρου https://www.theacropolismuseum.gr/peploforos/   

–Πρόγραμμα Γλαύκα. Στο πολυεπίπεδο αυτό διαδικτυακό παιχνίδι, για παιδιά από 12 ετών, πρωταγωνιστής είναι η Γλαύκα, το ιπτάμενο ρομπότ. Στόχος της εφαρμογής είναι να γνωρίσουν τα παιδιά τα έργα αποκατάστασης των μνημείων της Ακρόπολης. http://acropolisvirtualtour.gr/theglafkaproject/#/el/home  

Στο Μουσείο Μπενάκη, (www.benaki.org) λειτουργούν εικονικές περιηγήσεις, σε όλες τις αίθουσες.  

Εθνική Πινακοθήκη  https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges.html   Μόνιμη συλλογή ζωγραφικής https://www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi.html  Μόνιμη συλλογή γλυπτικής https://www.nationalgallery.gr/el/gluptikh-monimi-ekthesi.html  Ψηφιακές παρουσιάσεις https://www.nationalgallery.gr/el/psiphiakes-parousiaseis/museums.html  

Άλλες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού Η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης διαθέτει στην ιστοσελίδα της (www.ysma.gr ) ανοικτές ψηφιακές εφαρμογές και ποικίλο υλικό για τα μνημεία και τα αναστηλωτικά έργα στην Ακρόπολη. Όλες οι ψηφιακές εφαρμογές της ΥΣΜΑ είναι διαθέσιμες εδώ  

-Ένας αρχαίος ναός. Διαδικτυακό παιχνίδι για την αρχιτεκτονική των αρχαίων ελληνικών ναών. Ο καθένας  μας μπορεί να γίνει ο αρχιτέκτονας ενός νέου ναού που θα οικοδομηθεί στην Αθήνα, τη κλασική περίοδο! http://ancienttemple.gr/  

– Εικονική Περιήγηση Ακρόπολης. Αποτελείται από εικόνες και πανοράματα υψηλής ανάλυσης, καθώς και από λεπτομερείς φωτογραφικές απεικονίσεις επιλεγμένων εξωτερικών όψεων των αρχαίων τειχών που περιβάλλουν το βράχο. Κάθε άποψη συνοδεύεται από περιγραφικά στοιχεία σχετικά με τα μνημεία και επιλεγμένα σημεία ενδιαφέροντος. Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να πλοηγηθούν στην εφαρμογή είτε διαδικτυακά, είτε μέσω των κινητών τους τηλεφώνων. http://www.acropolisvirtualtour.gr  

-Η Ζωφόρος του Παρθενώνα. Ο χρήστης μπορεί να γνωρίσει τη ζωφόρο είτε ανά λίθο, είτε μέσα από θεματικούς περιπάτους στις επιμέρους ενότητες (ιππείς, άρματα, θεοί κλπ) ενώ τα παιδιά καλούνται να παίξουν μέσα από τεστ μνήμης ή χρωματισμού. http://www.parthenonfrieze.gr/  

-Μικρές ιστορίες αναστήλωσης. Έξι μικρές ιστορίες από την αναστήλωση του Ερεχθείου, των Προπυλαίων και του Ναού της Νίκης, μέσα από τις αφηγήσεις των μαρμαροτεχνιτών βασισμένες σε ψηφιοποιημένο υλικό από το αρχείο της ΥΣΜΑ. Η παραγωγή είναι του 2019, διάρκειας 10΄, με αγγλικούς και ιταλικούς υπότιτλους. Η ταινία είναι διαθέσιμη εδώ  Οι υπόλοιπες ταινίες σχετικά με το αναστηλωτικό έργο των μνημείων της Ακρόπολης βρίσκονται εδώ   

-Αθηνά, Η θεά της Ακρόπολης. Η εφαρμογή αυτή μας συμφιλιώνει με τις διαφορετικές υποστάσεις της θεάς  Αθηνάς αλλά και με το Μουσείο της Ακρόπολης. Μέσα από μία εικονική περιήγηση στο Μουσείο, ο χρήστης ακολουθώντας μία δέσμη φωτός αναζητεί και παρατηρεί τα επιλεγμένα εκθέματα της θεάς. Κάποια από αυτά απηχούν τα ιερά λατρευτικά αγάλματα που βρίσκονταν μέσα στους ναούς και τα οποία σήμερα δε σώζονται.  Ορισμένα ανήκουν στα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά γλυπτά της Ακρόπολης ενώ άλλα αποτελούν αναθήματα – αφιερώματα στη θεά που παριστάνουν την ίδια. Για κάθε ένα έκθεμα διαβάζουμε τη σύντομη περιγραφή, ένα σχετικό μύθο, στοιχεία για τη λατρεία της Αθηνάς και αρχαία κείμενα του Παυσανία. Επίσης, παρατηρούμε τις λεπτομέρειες των εκθεμάτων, μπορούμε να τα  περιστρέψουμε και να δούμε τις αποκαταστάσεις τους. http://www.acropolis-athena.gr/  -Αποθετήριο Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για την Ακρόπολη. Το διαδικτυακό αυτό σύστημα ηλεκτρονικού αποθετηρίου ενσωματώνει το εκπαιδευτικό περιεχόμενο του Τομέα Ενημέρωσης & Εκπαίδευσης. Έχουμε ελεύθερη πρόσβαση στο σύνολο του ψηφιοποιημένου υλικού, με δυνατότητα πλοήγησης ανά ομάδα κοινού, μνημείο, θέμα, σχολικό μάθημα και εκπαιδευτικό επίπεδο. Η δυναμικότητα του αποθετηρίου έγκειται στη δυνατότητα συνεχούς ανανέωσης του υλικού του και προσθήκης των σχετικών εργασιών των σχολείων. http://repository.acropolis-education.gr/acr_edu/   

«Ακολούθησε τον Οδυσσέα»  Στον κόμβο του ΥΠΠΟΑ, στην εφαρμογή « Ακολούθησε τον Οδυσσέα» περιλαμβάνεται όλο το εκπαιδευτικό υλικό που έχει εκπονηθεί από τις υπηρεσίες του Υπουργείου. Ο ταξιδευτής Οδυσσέας μας παίρνει μαζί του σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον ελληνικό πολιτισμό από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.  http://followodysseus.culture.gr/ 

Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Σπάνια έργα τέχνης από τη συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή παρουσιάζονται στο goulandris.gr και είναι προσβάσιμα για ελεύθερη ψηφιακή περιήγηση από το σπίτι. Ψηφιακές αναπαραγωγές 148 έργων, εικόνες λεπτομερειών και ηχητικές ξεναγήσεις σε δύο γλώσσες προσφέρουν στους χρήστες μία ολοκληρωμένη οπτική των έργων τέχνης και ένα νέο σημείο επαφής με το Μουσείο. Μέσα από την ψηφιακή περιήγηση στη συλλογή, οι χρήστες μπορούν να εξερευνήσουν έργα των Van Gogh, Picasso, El Greco, Monet, Rodin, Miró, Degas, Giacometti, Cézanne, Παρθένη, Τσαρούχη, Μόραλη και άλλων ονομάτων της νεότερης και σύγχρονης τέχνης, να ανακαλύψουν λεπτομέρειες κρυμμένες στο πίσω μέρος των καμβάδων και να μάθουν περισσότερα για τη δημιουργία των έργων, την ιστορία τους, και τη ζωή των καλλιτεχνών.

Τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές μας:

-να κάνουν μια απλή περιήγηση

-να καταγράψουν εντυπώσεις

-να επιλέξουν ένα έκθεμα και να εστιάσουν σε αυτό (περιγραφή, βιογραφία δημιουργού, κριτική προσέγγιση/τι αισθανόταν ο δημιουργός, τι αισθάνονται οι πρωταγωνιστές, τι φαντάζομαι για τη στιγμή της δημιουργίας, τι θα άλλαζα κλπ)

Για παράδειγμα, στη συλλογή του ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, περιλαμβάνεται η Μικρή χορεύτρια δεκατεσσάρων ετών (1878-1881 περίπου) του Degas (https://goulandris.gr/el/artwork/degas-edgar-little-dancer-aged-fourteen). Οι μαθητές θα μπορούσαν να εστιάσουν σε αυτό το έκθεμα. 

Μια ακόμη καλή ιδέα που θα κρατήσει σε εγρήγορση και επαφή τους μαθητές μας είναι η ακόλουθη.

-Να επιλέξουν ένα τετράδιό τους και να το χρησιμοποιούν αυτές τις μέρες για  να κρατούν σημειώσεις για όλα αυτά που τους στέλνουμε. Με τον τρόπο αυτό η όλη επικοινωνία μας θα πάρει μια πιο οργανωμένη και τυπική μορφή χωρίς από την άλλη να αγχώνει τα παιδιά. Όσες δραστηριότητές μας ή προτάσεις μας υλοποιούν (οι οποίες επαναλαμβάνω προτείνονται σε εθελοντική δράση και χωρίς το άγχος της αξιολόγησης), μπορούν να τις μεταφέρουν στο τετράδιο γράφοντας σκέψεις, αποτελέσματα, συμπεράσματα κλπ

-Να αποκτήσουν την πολύ καλή συνήθεια του ημερολογίου. Θα είναι το ημερολόγιο όλων αυτών των ημερών που τα σχολεία θα είναι κλειστά. Σε αυτό θα γράφουν κάθε μέρα κάτι (ή θα ζωγραφίζουν κάτι): μπορεί να είναι μια πρόταση, μια ιδέα, μια σκέψη, μια καταγραφή όσων έκαναν, κάτι που τους εντυπωσίασε, το συναίσθημά τους κλπ. Όταν ανοίξουν τα σχολεία όλα αυτά που καταγράφουν τα παιδιά, θα είναι προϊόν συζήτησης, επεξεργασίας κλπ (ούτως ή άλλως, μόλις ανοίξουν τα σχολεία, θα απαιτηθεί ένα διάστημα προετοιμασίας των μαθητών μας για την ομαλή μετάβαση στο σχολικό πρόγραμμα)

Μία ακόμη πρόταση (προτρέπω να αποθηκεύσετε όλο το υλικό που έστειλα και θα συνεχίσω να στέλνω σε έναν φάκελο, γιατί πιστεύω ότι θα χρειαστεί στη συνέχεια στους εκπαιδευτικούς. Ειδικά το υλικό που είναι ανεβασμένο μέσω wetransfer δε θα μπορεί να “κατέβει” μετά από λίγες μέρες). 

Σημερινή πρόταση

Προτείνετε στα παιδιά να ασχοληθούν με την τοπική ιστορία. Στείλτε τους το λινκ της ιστοσελίδας (που δημιούργησε ο εκπαιδευτικός Δημ. Κολλιόπουλος) 

http://localhistoryserres.sites.sch.gr/index.php

Τι μπορείτε να προτείνετε στα παιδιά:

-να επιλέξουν ένα κεφάλαιο που τους ενδιαφέρει και να περιηγηθούν στις πηγές

-να διαβάσουν τα κείμενα

-να επιλέξουν μια δραστηριότητα και να την υλοποιήσουν (εφόσον οι περιορισμοί των ημερών το επιτρέπουν)

-να αναζητήσουν πρόσθετες πληροφορίες στο διαδίκτυο (τοπικού ενδιαφέροντος ή ευρύτερου: τι συνέβαινε την ίδια ιστορική περίοδο στην υπόλοιπη Ελλάδα ή την Ευρώπη;)

-να επισκεφτούν το αποθετήριο ψηφιακών αφηγήσεων τοπικής ιστορίας (Το σεντούκι των ιστοριών) της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών:

http://repository-e-stories.ekt.gr/

Εκεί μπορούν να επιλέξουν περιοχή και ιστορική περίοδο και να απολαύσουν πολύ ενδιαφέρουσες και συχνά αστείες αφηγήσεις (με τη μορφή βίντεο) από ηλικιωμένους κυρίως συμπολίτες μας. Ποια ιστορία τους άρεσε και γιατί; Έχουν ακούσει παρόμοιες ιστορίες από τους γονείς και τους παππούδες τους; Επεκτείνουν τη συζήτηση στο οικογενειακό περιβάλλον (επικοινωνούν ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΑ με τα πιο ηλικιωμένα μέλη). 

Μας στέλνουν ανατροφοδότηση για όλα αυτά… (ή κρατούν σημειώσεις σε ένα τετράδιο για να τις συζητήσουμε στο σχολείο όταν με το καλό ανοίξουν οι σχολικές μονάδες

Στον επισυναπτόμενο οδηγό, οι εκπαιδευτικοί θα βρουν πολλές δραστηριότητες που μπορούν να αξιοποιήσουν. Μπορούν να επιλέξουν όσες δραστηριότητες επιθυμούν και να στείλουν το σχετικό υλικό στους μαθητές τους. Το υλικό είναι ενημερωτικό αλλά οι συνάδελφοι μπορούν να ζητήσουν από τους αποδέκτες του να γράψουν τις σκέψεις τους, να κάνουν κάποια απλά πειράματα, να ζωγραφίσουν ή να κατασκευάσουν κάτι, να ενημερώσουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους κλπ. Συμπληρωματικό υλικό (για τους μαθητές) του επισυναπτόμενου Οδηγού βρίσκεται στην ιστοσελίδα :  https://e-bug.eu/  (όπου επιλέγοντας “Μαθητές” το υλικό αυτό μπορεί να “κατεβεί” ή να εκτυπωθεί κλπ). 

Το πλεονέκτημα του υλικού είναι ότι είναι ελκυστικό και επιτρέπει την ενασχόληση με έννοιες που απασχολούν αυτές τις μέρες το κοινωνικό σύνολο (ατομική υγιεινή, μικρόβια, αντιβιοτικά κλπ) με έναν τρόπο ελκυστικό και ταυτόχρονα διαθεματικό (μέσα από διάφορα γνωστικά αντικείμενα)

Η πρόταση αυτή αφορά στις μεγάλες τάξεις των δημοτικών σχολείων ( Δ, Ε, ΣΤ Δημοτικού)

Γιάννης Πούλιος

Eκπαιδευτικό υλικό για τον κορονοϊό (περιλαμβάνει ενημερωτικά αλλά και αστεία βίντεο, γελοιογραφίες, κείμενα, παραμύθια, σκίτσα κλπ). Ισχύει και γι’ αυτό το υλικό η σύσταση να μην το στείλετε στους μαθητές σας. Δείτε το πρώτα, επιλέξτε αυτό που κρίνετε κατάλληλο (ανάλογα και με την τάξη) και μετά προωθήστε το

Το υλικό βρίσκεται στο παρακάτω λινκ

 ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ.rar

Συνεχίζουμε με μια μεγάλη λίστα ταινιών μικρού μήκους που μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτές τις δύσκολες μέρες. Καθώς ζητούμενο είναι όχι να κάνουμε την κλασική εκπαίδευση αλλά να ευαισθητοποιήσουμε και με ελκυστικό τρόπο να διδάξουμε (αρχές, αξίες, στάσεις, αντιλήψεις), ο κινηματογράφος προσφέρεται. Στο επισυναπτόμενο αρχείο θα βρείτε εκατοντάδες ταινίες (τίτλος, περιγραφή τους, λινκ) που μπορείτε να αξιοποιήσετε. ΠΡΟΣΟΧΗ: μη στέλνετε τη λίστα στους μαθητές σας. Επιλέξτε μια θεματική που σας ενδιαφέρει (π.χ. φιλία, ανθρώπινες σχέσεις, περιβάλλον κλπ), διαλέξτε λίγες ταινίες και στείλτε τις πληροφορίες στους μαθητές σας (ΑΦΟΥ ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΑ ΕΣΕΙΣ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ, μπορεί να θεωρήσετε ότι κάποιες δεν είναι κατάλληλες για τους δικούς σας μαθητές)